تنوع گونه ای بندپایان زیان آور قارچ خوراکی و عوامل کنترل بیولوژیک آنها در تولیدی های شهرستان زرندیه، استان مرکزی

Abstract

قارچ خوراکی به ­عنوان یکی از منابع درآمد­زایی صنعتی و تجاری در سراسر جهان، محصولی غنی از پروتئین است که با توجه به نوع بستر پرورش مورد حمله گونه­ های مختلفی از عوامل زیان­آور قرار می­گیرد. در این تحقیق، طی دو نوبت نمونه ­برداری در مراحل بذر­پاشی و غلاف ­دهی قارچ، از شش کارگاه تولید قارچ خوراکی دکمه ­ای در شهرستان زرندیه، استان مرکزی اقدام به جمع­آوری نمونه­های بند­پایان موجود در بستر پرورش قارچ خوراکی گردید. نمونه­ ها به کمک قیف برلیز جدا­سازی و در الکل اتانول 70 درصد نگهداری و سپس با استفاده از کلید­های معتبر تا سطح گونه شناسایی شدند. سپس به منظور تعیین سطح اهمیت گونه­ ها، درصد فراوانی هر گونه محاسبه و به کمک روش­های آماری مقایسه گردیدند. در مجموع ۱۸۱۴ نمونه از بندپایان متعلق به 15 گونه در قالب 14 جنس و 11 خانواده جمع­آوری گردیدند. گونه Tyrophagus putrescentiae با بیشترین فراوانی (۰۶/۲ ± ۹۱/۱۸ درصد) و اختلاف معنـی دار با سـایر نمونـه­ ها تشـخیص داده شد. در مرتبه دوم و سوم به ترتیب گـونه ­های Megaselia halterata (84/1 ± 83/14 درصد) و Lycoriella auripila (۴۷/۰ ± ۷۸/۱۱ درصد) با اختلاف معنی ­دار نسبت به سایر گونه­ ها، دارای بیشترین فراوانی بودند. از مجموع گونه­ های به ­دست آمده دو گونه شکارگر Atheta coriaria از راسته Coleoptera و کنه Macrocheles glaber شناسایی شدند. بیشتر گونه­ های یافت شده از تولیدی­ های قارچ خوراکی شهرستان زرندیه رژیم پوسیده ­خواری داشته و همراه با کمپوست آلوده به کارگاه وارد شده­ اند. گونه­ هایی نظیر M. halterata، Megaselia scalaris، L. auripila، Coboldia fuscipes و Tyrophagus putrescentiae با رژیم قارچ­ خواری جزء گونه ­های زیان­آور با خسارت مستقیم به محصول قارچ خوراکی محسوب می­شوند.