بررسی تأثیر رخساره‌های رسوبی و فرایندهای دیاژنزی بر واحدهای جریان هیدرولیکی سازند شوریجه

Abstract

سازند شوریجه به سن کرتاسه پیشین (نئوکومین ـ بارمین) مهمترین سنگ مخزن آواری ـ کربناته در شمال شرق ایران است. عمده تولید گاز در زون‌های B و D این سازند صورت می‌گیرد. در این پژوهش برای درک عوامل کنترل کننده کیفیت مخزنی این سازند بررسی‌های جامع پتروگرافی و پتروفیزیکی انجام گرفت. بر پایه مطالعات پتروگرافی تعداد 5 رخساره رسوبی (پتروفاسیس) شامل میکروکنگلومرا، ماسه سنگ، رس سنگ/شیل، دولومادستون ماسه‌ای و اُاُییدگرینستون دولومیتی ماسه‌ای شناسایی شد. این رخساره‌های رسوبی (پتروفاسیس) متعلق به بخش بالایی پهنه جزرومدی، پهنه جزرومدی، لاگون، روخانه بریده بریده شامل پشته‌های طولی، و روخانه مئاندری (دشت سیلابی و دریاچه شاخ گاوی) بوده که در یک محیط رودخانه‌ای ـ دریایی نهشته شده‌اند. براساس داده تخلخل و تراوایی حاصل از آنالیز مغزه، تعداد 4 واحد جریان هیدرولیکی (HFU) با استفاده از روش شاخص زون جریان (FZI) تفکیک گردید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که گسترش فرآیندهای دیاژنزی انحلال، دولومیتی شدن و فشردگی شیمایی (استیلولیت و رگچه انحلالی) با رخساره‌های دانه درشت شامل کنگلومرا، ماسه‌سنگ و اُاُییدگرینستون دولومیتی ماسه‌ای مربوط به محیط پرانرژی رودخانه بریده بریده، لاگون و سدهای جزرومدی و واحدهای جریانی سه و چهار (HFU3، HFU4) که بهترین کیفیت مخزنی را دارند در ارتباط است.گسترش فرآیندهای دیاژنزی سیمانی شدن (سیلیسی، کربناته و انیدریتی) و دگرسانی فلدسپاتها با رخساره‌های گل غالب شامل رس‌سنگ/شیل و دولومادستون ماسه‌ای مربوط به محیط کم انرژی رودخانه بریده بریده، مئاندری، دشت سیلابی و بالای جزرومدی و واحدهای جریانی یک و دو (HFU1، HFU2) که پایین‌ترین کیفیت مخزنی را دارند در ارتباط است.