عوامل بر هم زننده توالی رسوبات هولوسن در خلیج فارس

Abstract

خلیج فارس از بارزترین جلوه‌های افزایش تراز اقیانوس‌های جهان در پسایخبندان است. از همین رو، مطالعه رسوبات هولوسن خلیج فارس از اهمیت بالایی برای بازسازی تغییرات محیطی پسایخبندان برخوردار است. درک توالی صحیح حوادث اقلیمی و اقیانوس‌شناختی پس از یخبندان نیازمند شناخت عواملی است که موجب برهم خوردن یا جابجایی توالی رسوبات هولوسن خلیج فارس شده‌اند. به این منظور، از دو مغزه کوتاه در خلیج فارس و تنگه هرمز بهره بردیم که سن‌سنجی آنها نشان‌دهنده به‌هم‌ریختگی توالی آنها است. این مغزه ها با استفاده از دستگاه مغزه گیر وزنی از عمیقترین بخشهای خلیج فارس و تنگه هرمز گرفته شدند. مطالعات رسوب‌شناسی با هدف تعیین اندازه ذرات، مقدار ماده آلی و مقدار کربنات انجام شد و برای تشخیص تغییرات ظاهری از عکسبرداری با رزولوشن بالا استفاده شد. تصاویر اشعه ایکس از مغزه‌ها برای بررسی تغییرات بافتی در توالی رسوبات مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان‌ داد که پدیده معکوس‌شدگی سن در مغزه تنگه هرمز به دفعات رخ داده است. به نظر می‌رسد آبگونگی ناشی از زمین‌لرزه و احتمالاً خروج گاز از بستر دریا عوامل مهم برهم‌زننده‌ی توالی رسوبات در تنگه هرمز هستند. در مغزه خلیج فارس نتایج حاکی از دو پدیده معکوس‌شدگی سن و نبود رسوبگذاری است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این دو پدیده به دلیل زیست‌آشفتگی رسوبات بستر خلیج فارس روی داده اند. پیشنهاد می‌شود پیش از شروع مطالعات جامع و انجام تفاسیر مرتبط برای بازسازی ‌محیط دیرینه، مطالعات رسوب‌شناسی با هدف تعیین میزان به‌هم‌ریختگی توالی رسوبات مورد توجه قرار گیرد.