مطالعۀ رسوب شناسی و ژئوشیمی افق خاک دیرینه در مرز سازندهای نیزار و کلات(کرتاسه فوقانی)در شرق حوضه رسوبی کپه ‏داغ

Abstract

چکیدهبرش مورد مطالعه واقع در تنگ نیزار و در فاصله 115 کیلومتری مشهد است که، شامل واحد شیلی و مارنی بخش فوقانی سازند نیزار، و بخش زیرین سازند کلات است که در بردارنده ماسه سنگ با میان لایه‏ های شیلی است. در مرز این دو سازند، خاک دیرینه از نوع اکسی سولی شناسایی شده‏ است. واحد اکسی سولی مورد مطالعه دارای اشکال ماکرو مورفولوژی و میکرو مورفولوژی ویژه ‏ای است، به طوری که وجود غالب میکرو فابریک بتا، به فعالیت میکرو ارگانیسم ها در تشکیل این افق خاک دیرینه دلالت می‏نماید. فشار دی اکسید کربن دیرینه در این برش از10/2237 تا 08/2981 اندازه گیری شده‏است که حدود 99/7 تا 65/10برابر مقدار کنونی است و با مقادیر مدلسازی شده برای آن زمان در سایر مناطق دنیا مطابقت دارد. علاوه بر فعالیت های بیوژنیک، نوسانات سطح ایستابی(پایین افتادگی سطح آب دریا) نقش مهمی در تشکیل خاک دیرینه این برش داشته است.