بررسی اثرات جانبی سموم لوفنورون و هگزافلومورون روی پارامترهای زیستی زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor (Say) (Hym.: Braconidae) در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

زنبور (Hym.,: Braconidae) (Say) Habrobracon hebetor پارازیتوئید خارجی و اجتماعی لارو تعداد زیادی از آفات از جمله شب­پره کشمش Ephestia figulilella (Gregson) (Lep.: Pyralidae) می‌باشد. زنبورهای خانواده Braconidae از مهم­ترین پارازیتوئیدهای آفات می­باشند. عملکرد پارازیتوئیدها می­تواند به وسیله کاربرد حشره­کش­ها تحت تأثیر قرار گیرد. جهت استفاده همزمان از عوامل کنترل بیولوژیک و آفتکش­ها در مدیریت آفات، شناخت اثر آفت­کش­ها روی عوامل کنترل بیولوژیک ضروری است. در این بررسی، اثرات جانبی سموم لوفنورون و هگزافلومورون روی پارامترهای زیستی زنبور پارازیتوئید H. hebetor در شرایط آزمایشگاهی و میزبان شب­پره­ی آرد Ephestia kuehniella (Zeller) (Lep.,: Pyralidae) در قالب طرح کامل تصادفی دو فاکتوره، فاکتور اول نوع سم (لوفنورون و هگزافلومورون هر کدام با غلظت مصرفی 500پی پی ام)، فاکتور دوم مرحله­ی زندگی زنبور شامل سه مرحله (لارو، شفیره و حشره­ی کامل) با سه تکرار (هر تکرار 5 جفت زنبور) انجام گردید. حشره­کش­های لوفنورون و هگزافلومورون جزء مهارکننده‌های سنتز کیتین و متعلق به گروه تنظیم‌کننده­های رشد حشرات هستند. مصرف این دو ترکیب با برهم زدن فعالیت عادی سیستم‌های ترشحی داخلی باعث اختلال در روند رشد و نمو حشرات می‌شوند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد حشره‌کش‌های لوفنورون و هگزافلومورون بر پارامترهای طول عمر، میانگین کل تخم، تعداد تخم روزانه، میزان تفریخ تخم و نسبت جنسی زنبور H. hebetor تأثیر دارند. هر دو حشره‌کش موجب کاهش پارامترهای ذکر شده گردیدند و این کاهش در حشره‌کش هگزافلومورون نسبت به حشره‌کش لوفنورون بیش­تر مشاهده گردید. همچنین مراحل زندگی حشره نیز پارامترهای فوق را تحت تأثیر قرار داده و حداقل تأثیرات و تغییرات در مرحله­ی شفیرگی به دست آمد.