بررسی اثرات متقابل تغییرات جمعیتی و منابع پایه‌ محیط زیست در ایران (با تأکید بر مسئله‌ آب)

Abstract

جمعیت کره زمین بین 1960 تا 2018، از سه میلیارد نفر به بیش از هفت میلیارد نفر افزایش یافته‌ است. در طی این دوره، بشر با سرعت بی‌سابقه‌ای تغییراتی را در محیط زیست جهانی رقم زده است. رابطه‌ جمعیت و محیط زیست یک رابطه‌ دو سویه است. از یک سو، افزایش جمعیت و پیشرفت‌های اقتصادی و صنعتی بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد و از سوی دیگر، تغییرات زیست‌محیطی، خشک‌سالی و گرم شدن کره‌ی زمین و آب شدن یخچال‌ها و ...، بر پویایی جمعیت تأثیر می‌گذارد. با توجه به مسائل زیست محیطی که در سالیان اخیر در اثر گرمای جهانی و افزایش گازهای گلخانه‌ای، افزایش آلودگی‌های هوا و آب، شکل حادتری به خود گرفته است، توجه به مسئله‌ افزایش جمعیت و تأثیری که افزایش جمعیت می‌تواند بر محیط زیست داشته باشد، دغدغه‌ای مهمی برای جمعیت‌شناسان شده است. بحران‌های زیست محیطی، به‌ ویژه بحران آب در سال‌های اخیر، این سؤال را به وجود آورده است، که آیا کشور ایران با توجه به ظرفیت حمل زمین، توان تحمل این حجم جمعیت را دارد؟ به این منظور، در این مطالعه با استفاده از روش کتابخانه‌ای، به بررسی رابطه‌ جمعیت بر محیط زیست پرداخته‌ شده است. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که با توجه به افزایش جمعیت به 106 میلیون نفر تا سال 1420 و 107 میلیارد متر مکعب آب شرب مورد نیاز برای این جمعیت، و ادامه‌ روند کم‌بارشی در کشور ، هم چنین کمبود منابع آبی تجدید‌پذیر، کشور در آینده با چالش‌های فراوانی برای تأمین منابع آبی برای جمعیت خود مواجه خواهد بود.