مطالعه‌ی تطبیقی نتایج به‌کارگیری دو رویکرد مدل‌های پویایی سیستم و رویکرد شهودی در پیش‌بینی سناریوهای تعارض نظامی میان ایران و عربستان

Abstract

تحولات دهه‌های اخیر در عرصه‌ی فناوری‌های دفاعی و همچنین اندیشه‌ی دفاعی مانند گسترش جنگ سریع هواپایه، جنگ شبکه‌ای و در کنار آن ظهور رسانه‌های آزاد مجازی و دسترسی همگانی به آنها، چهره‌ی جنگ‌ها را دگرگون ساخته است. این دگرگونی خصوصیاتی جدید برای جنگ­ها به دنبال داشته است. از سویی دیگر؛ جنگ از جمله پر چالش‌ترین عرصه‌های تصمیم‌گیری برای نوع بشر است. پیشرفت فناوری و تحول نوع جنگ، باعث شده فرماندهان برای گرفتن تصمیمات مهم، در تنگنای زمانی قرار بگیرند. با توجه به ماهیت پیچیده‌ی جنگ و دشواری تحلیل سریع محیط آن برای مغز و ذهن انسان، استفاده از روش­های مدل‌سازی رایانه‌ای برای کمک کردن به فرماندهان ضروری است که در واقع یکی از این روش­ها پویایی سیستم‌ها است. در واقع، به‌کارگیری رویکرد پویایی سیستم‌ها در تحلیل و آِینده‌پژوهی مسائل راهبردی دفاعی، نمی‌تواند یک رویکرد مستقل صرف باشد و باید از آن برای تکمیل روش‌هایی مانند بازی جنگ یا سناریونگاری بهره برد. در این پژوهش سعی شده است تا روش پویایی سیستم‌ها برای اجرای مدل‌های ذهنی خبرگان درباره‌ی مساله‌ی جنگ احتمالی ایران و عربستان به‌کار ببرد. در همین حین با یک رویکرد کیفی، محقق دشواری­های به‌کارگیری این روش برای مسائل راهبردی دفاعی را بر شمرده و در نهایت پیشنهاداتی برای مدل‌سازی بهتر این مسائل با پویایی سیستم‌ها ارائه داده است.