تحول از ارتش وظیفه ای به ارتش حرفه ای در جمهوری اسلامی ایران در افق 1420

Abstract

امنیت و شیوه دستیابی به آن یکی از مهمترین موضوعاتی است که در سراسر تاریخ جامعه بشری ذهن و عملکرد بشر را به خود مشغول داشته است. پیچیدگی تهدیدات و تسری آن به تمام لایه‌های اجتماعی و اقتصادی، سیاسی و حتی فرهنگی کشورهای جهان در قرن بیست و یکم آنها را به سمت سازوکارهای مختلفی برای تأمین امنیت ملی سوق داده است. یکی از مهمترین عواملی مؤثر در این روند، تحول ساختاری ارتش­ها به منظور رفع ناکارآمدی­های ارتش‌های نظام وظیفه‌ای می‌باشد. بنابراین همگام شدن نظام دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران با الگوهای غالب در نظام بین­الملل و تدوین سناریوهای ارتش حرفه‌ای در ج.ا.ا به عنوان محور پژوهش، دغدغه اصلی محقق می‌باشد. برای تبیین علمی موضوع این سؤال کلی مطرح می­شود که تحول نظام دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران از ارتش وظیفه‌ای به ارتش حرفه‌ای چگونه امکان‌پذیر است و سناریوهای ممکن برای تحول از ارتش وظیفه‌ای به ارتش حرفه‌ای کدامند. برای پاسخ به این سؤالات روش پژوهش ترکیبی مبنای این مطالعه قرار گرفت، که در آن از رویکرهای اکتشافی برای تدوین نظریه‌ها و گونه­شناسی پژوهش­ها استفاده می‌شود. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه‌ای و روش میدانی بوده و از منابع موجود در کتابخانه‌ها، اطلاعات آماری رسمی و معتبر بین‌المللی و کاوش در سایت­های اینترنتی اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است. جامعه مورد مطالعه، پژوهش­گران و متخصصین حوزه‌های دفاعی- نظامی می‌باشد. این پژوهش با هدف تبیین مکانیزم گذار از ارتش وظیفه­ای به ارتش حرفه‌ای تدوین شده است و مهمترین نتیجه تبیین چهار سناریو در بازه زمانی1400 تا 1420 در ارتباط با فرآیند اجرایی ارتش وظیفه­ای به ارتش حرفه‌ای است.