بررسی کارایی باکتریی Var. Bacillus thuringiensis، حشره‌کش کارباریل و دیفلوبنزرون علیه کرم کپسول‌خوار نخود Heliothis viriplaca Hufn. (Lep., Noctuidae) در شرایط مزرعه‌ای

Abstract

پروانه پیله‌خوار <em>Heliothis viriplaca</em> Hufn.یکی از مهم­ترین آفات نخود در غرب ایران است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از سمومی چون کارباریل، دیفلوبنزورون و باکتری Var. <em>Bacillus thuringiensis</em>(ترکیب تجاری لپینوکس) به­طور جداگانه و در مخلوط باهم، بهترین سم یا ترکیب سمی مناسب پیشنهاد شود. آزمایش ­ها در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی و در چهار تکرار و 7 تیمار در زمان­ های 3، 1، 6، 9 و 11 روز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در بین تیمارهای باکتری <em>Bt</em>، تیمار مخلوط سموم کارباریل و دیفلوبنزورون، تیمار مخلوط سموم کارباریل، تیمار مخلوط سموم کارباریل، دیفلوبنزورون، <em>Bt</em>و تیمار کارباریل وجود نداشت. سم­پاشی روی درصد غلاف­های سوراخ شده، عملکرد و وزن هزاردانه تاثیرپذیر بود. تیمار شاهد با 30 درصد خسارت بیشترین میزان غلاف سوراخ شده را داشت. محاسبه عملکرد تیمارها نشان داد که تیمار دیفلوبنزورون (میانگین 2/922 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (میانگین 42/911 کیلوگرم در هکتار) کم­ترین عملکرد را نسبت به سایر تیمارها داشتند. اما وزن هزاردانه تیمار شاهد (میانگین 6/364 گرم) و تیمار دیفلوبنزورون (میانگین 07/361 گرم) نسبت به بقیه تیمارها بیشتر بود. این نتایج نشان داد که تاثیر مناسب سموم در 24 ساعت اولیه پس از سم­پاشی نقش موثری در کنترل خسارت آفت و بالا بردن عملکرد را دارد به­ طوری­ که سموم کارباریل و مخلوط کارباریل و دیفلوبنزورون اگرچه تنها در 24 ساعت اولیه درصد تلفات بهتری نسبت به سایر تیمارها داشتند اما از نظر عملکرد تفاوت معنی‌داری با این تیمارها نداشتند.