بررسی برخی از ویژگی های زیستی پروانه ساقه خوار کنگر (Euxoa agricola Boisduval, 1829 (Lep.: Noctuidae در استان کهگیلویه و بویراحمد

Abstract

پروانه ساقه ­خوار کنگر (<em>Euxoa agricola</em> (Lep.:Noctuidae مهم­ترین آفت کنگر <em>Gundelia tournefortii</em> در استان کهگیلویه و بویراحمد می ­باشد. لاروهای این حشره از برگ و سرشاخه ­های جوان و همچنین از درون ساقه­ های کنگر تغذیه نموده و ضمن ایجاد خسارت باعث ضعف عمومی و کاهش رشد گیاه می ­شوند. این تحقیق طی سال­ های 1388 تا 1390 با هدف مطالعه مدت زمان مراحل مختلف زندگی آفت در منطقه آبخوان استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد. نمونه ­برداری در طبیعت به­ طور هفتگی و به­ صورت تصادفی در طول سال انجام شد. جهت بررسی چرخه زندگی، مراحل نابالغ این حشره از طبیعت جمع­ آوری و در آزمایشگاه و در شرایط (دمای 1±27 و 1±24 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10 ± 65 درصد و 16 ساعت نور در شبانه روز) در انکوباتور پرورش داده شدند. نتایج نشان داد که حشرات کامل در اواخر اردیبهشت ماه سال 1388 به ­تدریج در طبیعت ظاهر شده و تخم­ گذاری نمودند. این پروانه در استان کهگیلویه و بویر احمد دارای یک نسل در سال می­ باشد. در آزمایشگاه، در دماهای 27 و 24 درجه سلسیوس، دوره جنینی تخم 1/0 ± 9/2 و 1/0 ± 8/3 ، دوران لاروی 4/0 ± 1/17 و 5/0 ± 1/20 و دوران شفیرگی 5/0 ± 7/14 و2/0 ± 8/9 روز به­ ترتیب تعیین شد. کل مراحل زندگی این پروانه از تخم تا ظهور حشره کامل 7/0 ± 6/28 و 5/0 ± 7/32 روز به ­ترتیب در دماهای 27 و 24 درجه سلسیوس تعیین شد.