پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران (مطالعۀ موردی: ایلام، کرمانشاه و لرستان)

Abstract

در این مقاله علاوه بر پیامدهای اصلاحات ارضی در غرب ایران به عنوان مسئلۀ اصلی تحقیق، علل و عوامل و چگونگی اجرای برنامۀ اصلاحات ارضی نیز بررسی شده است. رویکرد پژوهش، کیفی بوده و داده‌ها از آرشیو ملی اسناد و منابع کتابخانه‌ای، جمع‌آوری و به روش گراندد تئوری تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌ها نشان داد که اجرای اصلاحات ارضی در ایران متأثر از فشار نظام سرمایه‌داری جهانی، منجر به رکود کسب و کار روستایی و رونق سرمایه‌گذاری شهری شد. حمایت دولت از سرمایه‌گذاری‌های کلان نیز دو قطبی شدن کشاورزی را در پی داشت. سلب مالکیت از زنان و گسترش مالکیت حقوقی از دیگر پیامدهای مهم اصلاحات ارضی در غرب ایران بود. تجاری شدن کشاورزی، ظهور نظام ارباب‌رعیتی مدرن، اتکای دولت به فروش نفت و بی‌نیازی از اقتصاد وابسته به زمین از عمده‌ترین علل اجرای قانون اصلاحات ارضی در ایران به شمار می‌رفت.