معرفی، نقد و بررسی کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی الفضل العباس

Abstract

کتاب مکین الاساس فی احوال مولانا ابی<em> </em>الفضل العباس در زُمره آثار آیت الله محمدباقر بیرجندی است. موضوع این کتاب همان طور که از عنوانش پیداست راجع به زندگی و اقدامات حضرت اباالفضل است. مؤلف مطالب مربوط به زندگی قمر بنی هاشم را در شش مجلس به رشته تحریر درآورده است. در این مقاله تلاش شده است تا به روش توصیفی - تحلیلی مباحث این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. بر اساس یافته های این مقاله، کتاب مکین الاساسکتابی است که درباره زندگی حضرت عباس (قمر بنی هاشم) و برخی حوادث مهم صدر اسلام، مطالب و تحلیل های در خور توجهی دارد. نویسنده برخی از اخبار مربوط به حضرت ابالفضل را با دیدی انتقادی مورد کنکاش قرار داده است. با وجود این، در مواردی که کم هم نیست، مؤلف اخباری از کتب متأخر و مربوط به عهد قاجار را نیز نقل می کند، در حالی که تعدادی از گزارش هایش در این باره با آن چه در منابع متقدم آمده، در تضاد است و با شواهد و قرائن تاریخی هم سازگاری ندارد. پراکندگی بعضی موضوعات مطرح شده در کتاب و عدم انسجام مطالب آن، از دیگر ایرادات این کتاب محسوب می شود. -آملی، اولیاءالله (1348). تاریخ رویان. مصحح منوچهر ستوده. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.##-آیتی، محمدحسین (1371). بهارستان: در تاریخ و تراجم رجال قاینات و قهستان. مشهد: دانشگاه فردوسی.##- ابن ابی الحدید، عبدالحمیدبن هبه الله (1337). شرح نهج<em> </em>البلاغه. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.##- ابن اثیرالجزری، عزالدین علی بن محمد (1409). الکامل فی التاریخ. بیروت: دارصار.##- ابن بابویه، محمد بن علی (1387). عیون اخبارالرضاء. تهران: جهان.##- ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی (1415ق.). الاصابه فی تمییز الصحابه. علی محمد معوض. بیروت: دارالکتب العلمیه.##- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1408ق.). العبر. تحقیق خلیل شهاده. بیروت: دارالفکر.##-ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله (1412ق.). الاستیعاب فی معرفه الاصحاب. تحقیق علی محمد البجاوی. بیروت: دارالجیل.##-ابن میثم بحرانی (1362). شرح نهج<em> </em>البلاغه. بی جا: دفتر نشر الکتاب.##- بلاذری، احمد بن یحیی (1417ق.). انساب الاشراف. تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی. بیروت: دارالفکر.##-بیرجندی، محمدباقر (1390). مکین الاساس فی احوال مولانا ابی<em> </em>الفضل العباس. به کوشش علیرضا اباذری. قم: جمال.##- تهرانی آقابزرگ، محمدمحسن (1403). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دارالاضواء.##-جعفریان، رسول (1393). منابع تاریخ اسلام. تهران: علم.##- دینوری، احمد بن داود (1368ق.). اخبارالطوال. تحقیق عبدالمنعم عامر. مراجعه جمال الدین الشیال. قاهره: دارالاحیاء التراث العربی.##-زبیر بن بکار (1386). الموفقیّات. ترجمه اصغر قائدان. تهران: بین الملل.##-زرگری نژاد، غلامحسین (1378). تاریخ پیامبر اسلام (ص). تهران: سمت.##-طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1387ق.). تاریخ طبری. تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار التراث.##- عباسی، علی اکبر (1392). "نقد و ارزیابی کتاب بهارستان آیتی". فصلنامه مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان، سال هفتم، ش 3، پیاپی 27 (بهار): 87-103.##- عباسی، علی اکبر (1396). تاریخ جامع دولت های شیعه. اصفهان: جهاد دانشگاهی.##- فاضل دربندی، ملاآقا بن عابد (بی تا). اسرارالشهاده. تهران: اعلمی. نیشابوری، فتال (1385). روضه الواعظین. ترجمه محمود مهدوی دامغانی. تهران: نشر نی.##- مرتضی عاملی، جعفر (1388). سیرت جاودانه. ترجمه و تلخیص محمد سپهری. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.##- منقری، نصر بن مزاحم (1404ق.). وقعه صفین. به تصحیح عبدالسلام محمد هارون. قم: منشورات مکتبه المرعشی النجفی.##