ارزیابی آسیب پذیری کارست سطحی آبخوان های کارستی ششپیر و برغان با استفاده از منطق فازی

Abstract

حفاظت از منابع آب کارستی قابل شرب در مناطق نیمه خشک ایران به عنوان یک هدف استراتژیک می‌باشد. آلودگی آبخوان‌های کارستی می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری در توسعه مناطق شهری، صنعتی و کشاورزی آن ناحیه داشته باشد و هزینه‌های زیادی را به این مناطق تحمیل کند. کارست توسعه یافته و وجود درزه و شکاف‌های فراوان می‌تواند باعث سهولت در انتشار آلودگی در این آبخوان‌ها بشود. لذا شناخت مناطق در معرض آلودگی و مدیریت این آبخوان‌ها بسیار حیاتی است. هدف از این پژوهش ارزیابی آسیب پذیری سطحی آبخوان‌های کارستی ششپیر و برغان با تاکید بر فروچاله‌ها با استفاده از مدل فازی می‌باشد. در این مدل از پارامترهای فاصله از گسل، ارتفاع، شیب، بارش، دما و پارامترهای کیفی (لیتولوژی، کاربری اراضی، خاک، جهت شیب و طبقات اقلیمی) به عنوان به عنوان پارامترهای موثر استفاده شده است. در ابتدا تقشه آسیب پذیری سطحی کارست با استفاده از روش شکستگی طبیعی تهیه گردید و چهار کلاس آسیب پذیری زیاد، کم، متوسط و فاقد آسیب پذیری تشخیص داده شد. همپوشانی لایه فروچاله‌ها و نقشه پهنه‌بندی آسیب پذیری سطحی کارست نشان می‌دهد که 75 درصد فروچاله‌ها در طبقه کارستی با آسیب پذیری زیاد و 22 درصد فروچاله‌ها در طبقه کارستی با آسیب پذیری متوسط قرار دارد. قرار گرفتن حدود 97 درصد فروچاله‌ها در این دو طبقه کارایی مطلوب مدل فازی در پهنه‌بندی آسیب پذیری سطحی کارست در این دو آبخوان را نشان می‌دهد.