پهنه بندی پتانسیل تحول لند فرمی تحت تأثیر شبکه زهکشی مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه قشلاق

Abstract

حوضه رودخانه قشلاق در غرب کشور، در قسمت مرکزی استان کردستان، در یک منطقه کوهستانی دارای شیب زیاد، با اقلیم مدیترانه­ای معتدل و گرم قرارگرفته است. هدف اصلی این پژوهش پهنه­بندی پتانسیل تحولات لندفرمی تحت تأثیر شبکه زهکشی در این حوضه است. بدین منظور جمع‌آوری داده­ها، مطالعات میدانی، تولید لایه­های اطلاعاتی و انطباق آن­ها با وضعیت موجود، تجزیه‌وتحلیل هر یک از لایه­ها و پارامترهای هیدرومورفولوژی جهت یافتن عوامل مؤثر و تلفیق لایه­های اطلاعاتی جهت تعیین پتانسیل تحول لندفرمی مکان­هایی که تحت تأثیر شبکه زهکشی قرار دارند انجام‌گرفته است. هم­چنین با توجه به ویژگی­های زمین­شناسی، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی، اقلیمی، عوامل انسانی و زیست‌محیطی منطقه، مطالعات تطبیقی و نظر کارشناسان امر 5 معیار و 13 زیر­معیار جهت تدوین هدف طراحی گردید و از طریق کارهای میدانی و منابع اسنادی نیز کنترل‌شده است. قدم بعدی تهیه لایه­های اطلاعاتی موردنیاز برای پهنه­بندی با نرم‌افزار Arc GIS9.3بود تا زمینه برای تحلیل­های لازم فراهم گردد. درنهایت با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP < /span>) به تجزیه‌وتحلیل کمّی معیارها، زیرمعیارها و تلفیق لایه­ها در نرم‌افزارARC GIS نسبت به ارائه مدل و پهنه­بندی منطقه مطالعاتی مبادرت گردید. نتایج در پنج طبقه خیلی­زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم محاسبه شد و نشان داد که حدود 8/27 درصد از حوضه دارای پتانسیل زیاد و خیلی زیاد جهت تحول لند­فرم­ها تحت تأثیر شبکه زهکشی می­باشد. بیشتر قسمت­های شمالی حوضه و بخش­هایی از شرق حوضه دارای پتانسیل کم و خیلی­کم می­باشند که 26/45 درصد از کل حوضه را در برگرفته­اند. سایر قسمت­های حوضه نیز به‌صورت پراکنده دارای پتانسیل متوسط بوده که 94/26 درصد از مساحت حوضه را شامل می­شود.