ارزیابی ویژگی‌های هیدرودینامیکی آبخوان‌های کارستی با استفاده از آنالیز سری‌های زمانی(مطالعه موردی آبخوان‌های کارستی گیلانغرب و خورین در استان کرمانشاه)

Abstract

آبخوان‌های کارستی دارای ناهمگنی بالا و تنوع فضایی از نظر توسعه کارست بوده، که این امر واکنش آبخوان‌های کارستی به ورودی و تغییرات آن در سیستم کارستی را کنترل می‌کند. ژئومورفولوژی کارست با تعیین نوع و میزان تغذیه، واکنش آبخوان‌ها را به بارش کنترل می‌کند. ارزیابی سری‌های زمانی ورودی و خروجی در سیستم‌های کارستی اطلاعات جامعی را در زمینه رفتار هیدرودینامیکی آبخوان‌ها ارائه می‌دهد. هدف از این پژوهش ارزیابی و شناخت ویژگی‌های هیدرودینامیکی آبخوان‌های گیلانغرب و خورین با استفاده از توابع خودهمبستگی و چگالی طیفی و مشخص کردن عوامل موثر در ویژگی‌های هیدرودینامیکی آبخوان‌ها است. در این پژوهش از داده‌های دبی و بارش ایستگاه‌های هیدرومتری و بارانسنجی وزارت نیرو جهت محاسبه تحلیل سری‌های زمانی تک متغیره و آنالیز منحنی فرود هیدروگراف استفاده شده است. نتایج نشان داد سیستم کارستی آبخوان خورین نسبت به آبخوان گیلانغرب توسعه یافته‌تر است. آبخوان خورین دارای رفتار هیدرودینامیکی چندگانه و اینرسی کم و آبخوان گیلانغرب دارای رفتار هیدرودینامیکی نسبتا پایدار و اینرسی بالا می باشد. معادله منحنی فروکش در آبخوان خورین، چندگانگی رفتار سیستم کارستی را نشان داده و نتایج بدست آمده از توابع سری زمانی را تایید می‌کند. اما معادله منحنی فروکش هیدروگراف در چشمه گیلانغرب وجود جریان سریع در آبخوان را که توسط توابع سری زمانی نشان داده، تایید نمی‌کند. توسعه ژئومورفولوژی کارست سطحی و وجود فروچاله‌ها عامل اصلی رفتار هیدرودینامیکی چندگانه در آبخوان خورین می‌باشد. نبود فروچاله‌ها و توسعه کم ژئومورفولوژی کارست و ویژگی‌های فیزیوگرافی همچون کشیدگی حوضه تغذیه کننده آبخوان گیلانغرب باعث نوسان کم در رفتار هیدرودینامیکی آبخوان گیلانغرب گردیده است. در نهایت می‌توان گفت که توابع سری زمانی کارکرد قبل قبولی در ارزیابی رفتار هیدرودینامیک آبخوان‌های کارستی دارند.