تنوع ژنتیکی و بیماریزایی در قارچ Mauginiella scaettae، عامل پوسیدگی گل‌آذین خرما (خامج)

Abstract

خامج (Khamedj) یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی نخل به شمار می‌آید که در سال‌هایی که شرایط محیطی مساعد باشد، اپیدمی‌های خطرناک ایجاد می‌کند و تا 80 درصد خسارت اقتصادی به بار می‌آورد. تعداد 27 جدایه قارچ Mauginiella scaettae عامل این بیماری، از نقاط مختلف خرماخیز کشور، دو جدایه از کشور عراق و یک جدایه از کشور کویت از روی ارقام مختلف نخل طی سال‌های 1398-1397 جمع‌آوری شده و در این پژوهش به کار رفت. هفت نشانگرEST-SSR برای بررسی تنوع ژنتیکی این جدایه‌ها مورد استفاده قرار گرفت که از بین آنها تعداد پنج لوکوس (SNOD1،SNOD26 ،SNOD22 ، SNOD17 وSNOD21 ) دارای پلی‌مورفیسم بوده و در مجموع از آنها شانزده الل به‌دست آمد. دو نشانگر (SNOD5 و SNOD16) نیز فاقد توانایی تکثیر بودند. دندروگرام روابط خویشاوندی با استفاده از تجزیه خوشه‌ای مبتنی بر ضریب تشابه جاکارد ترسیم شد و جدایه‌ها در پنج کلاستر قرار گرفتند. دو کلاستر (V، IV) به تعدادی زیر کلاسترتقسیم شدند. بیشترین ضریب تشابه بین جدایه‌هایIlam-sa و Behb-kh2 (75/0) و بیشترین فاصله ژنتیکی با سایر جدایه‌ها مربوط به جدایه‌های Kheshbid-za و Abad-sa1 بود. سیزده جدایه از بین کلاسترهای ژنتیکی شناسایی شده برای بررسی گروه‌های بیماری‌زایی روی رقم استعمران انتخاب شدند. جدایه‌ها در سطح یک درصد از نظر درصد شدت بیماریزایی اختلاف معنی‌دار داشتند. بیشترین و کمترین شدت بیماریزایی به ترتیب مربوط به جدایه‌های Behb-ma1 و Mehr-sa بود.