آسیب‌شناسی قانون مبارزه با پولشویی مصوب 1386 از منظر قانون جلوگیری از پولشویی و عواید ناشی از جرایم کشور افغانستان

Abstract

در فرایند پولشویی، مرتکبان جرایم، پول حاصل از اقدامات غیرقانونی خود را با انجام اعمال خدعه‌آمیز به ثروتی مشروع تبدیل می‌کنند و همین امر سبب وارد شدن ضربه‌­های بزرگ اقتصادی به کشور می‌شود. در واقع، قواعد پولشویی با دیگر روش‌های تبهکارانه مالی و تجارتی تلفیق می‌شود و به‌همین منظور، کشورها برای حفظ و حمایت از نظام و چرخه اقتصادی خود، قوانین را در جهت مبارزه با این نوع عملیات مجرمانه وضع نموده­‌اند و همین امر سبب تشکیل گروه کاری اقدامات مالی (FATF) در چهارچوب بین‌المللی شده است. در ایران نیز قانون مبارزه با پولشویی در سال 1386 به‌تصویب رسید، اما به‌خاطر عدم کارشناسی لازم در مورد مفاد آن قابلیت اجرا ندارد. پرسشی که مطرح می‌شود این است که معایب و نواقص مفاد قانون مبارزه با پولشویی چیست؟ با تحقیقات کتابخانه­‌ای صورت‌گرفته به‌نظر می­‌رسد که عدم جامعیت و مانعیت قانون مبارزه با پولشویی، عدم توجه به وصف «فراملى» و وصف «سازمان‌یافته» بودن این جرم، واگذاری نظارت بر امر مبارزه با پولشویی به یک «نهاد غیرقضایی»، تعارض با دیگر «قوانین مدنی و کیفری»، عدم تناسب «جرم پولشویی با مجازات مقرر» و عدم پیش‏‌بینى راهکارهای مناسب در جهت همکارى با سایر کشورها در «حوزه قضایی و مراجع بین‌المللى» ازجمله ایرادات مفاد این قانون می­‌باشد. البته این امید وجود دارد که با کمک گرفتن از اساتید و متخصصین و با بهره‌گیری از قوانین دیگر کشورها در حوزه مبارزه با فرایند پولشویی، چالش‌های این قانون برطرف شود. نگارنده در پایان، با نگاهی به «قانون جلوگیری از پولشویی و عواید ناشی از جرایم کشور افغانستان مصوب 1393 خورشیدی» راهکارهای مؤثر در جهت اصلاح مفاد قانون مبارزه با پولشویی را ارائه نموده است.