اثر غلظت کادمیم و سرب اضافه شده بر زیست فراهمی آن‌ها در خاک‌های مختلف

Abstract

<strong><span lang="FA" dir="RTL">زیست فراهمی فلزات سنگین یکی از فاکتورهای کلیدی مورد استفاده در ارزیابی خاک­های آلوده می­باشد. در این پژوهش اثر غلظت و زمان بر زیست فراهمی کادمیم و سرب اضافه شده به یک خاک اسیدی و سه خاک قلیایی بررسی شد. به نمونه­های خاک پنج غلظت متفاوت کادمیم و سرب اضافه شده و در رطوبت 85 درصد ظرفیت مزرعه به مدت یکسال در دمای ثابت 25 درجه سانتی­گراد خوابانده شد. در فواصل زمانی معین نمونه­ها برای اندازه­گیری کادمیم و سرب قابل استخراج به روش </span><span>DTPA</span><span lang="FA" dir="RTL"> برداشت شد. نتایج نشان داد تعییرات زیست فراهمی کادمیم و سرب در ابتدا شدید بوده و سپس کند می­شود. الگوی تغییرات زیست فراهمی کادمیم و سرب در غلظت­های مختلف به استثنای 5000 میلی­گرم بر کیلوگرم سرب مشابه بود. زیست فراهمی کادمیم و سرب اضافه شده به خاک­های آهکی پس از یک سال به­طور میانگین 4/50 و 57 درصد کاهش یافت و این مقدار در خاک اسیدی به ترتیب 4/35 و 42 درصد بود. کادمیم و سرب قابل استخراج با افزایش مقدار کادمیم و سرب اضافه شده به خاک افزایش یافت ولی در محدوده غلظت مورد پژوهش این افزایش برای کادمیم خطی و برای سرب غیرخطی بود. همچنین، مقایسه ضرایب تبیین (</span><span>(R²</span><span lang="FA" dir="RTL"> نشان داد معادله اصلاح شده پروبرت لارسن برازش مناسب را به داده­ها دارد (001/0></span><span>p</span><span lang="FA" dir="RTL"> ،99/0 تا 92/0 </span><span>R²=</span><span lang="FA" dir="RTL">)</span></strong>