سنگ نگاری، ویژگی‌های ژئوشیمی و ایزوتوپی Sr-Nd توده‌های گرانیتوئیدی غرب زنجان ( شمال‌غرب ایران)

Abstract

توده‌های گرانیتوئیدی غرب زنجان با سن پرکامبرین در شمال‌غربی زون ساختاری ایران مرکزی واقع شده‌اند. بر اساس مشاهدات صحرایی و مطالعات میکروسکوپی توده های مورد مطالعه از گرانودیوریت ، مونزوگرانیت و تونالیت- ترونجمیت تشکیل شده‌اند. تونالیت- ترونجمیت‌ها ،از نوع I با ماهیت کالک‌آلکالن و پرآلومین (سن 13±576 میلیون سال) هستند که بر اساس مطالعات ایزوتوپی Sr-Nd ( 87Sr/86Sr و ɛNd اولیه، به ترتیب با مقادیر0.710544و -7.01 )، و ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب، حاصل ذوب پوسته آمفیبولیتی هستند که خود از ذوب پوسته مافیک ضخیم شده یا بازالت‌های زیر صفحه‌ای (در ناحیه پایداری پلاژیوکلاز) در اعماق و فشار پایین در کمان‌های حاشیه فعال قاره‌ای تشکیل شده‌اند. مونزوگرانیت‌های مورد مطالعه، از نوع S با ماهیت پرآلومین و کالک‌آلکالن هستند که در محدوده برخوردی قرار می‌گیرند. این سنگ‌ها از ذوب سنگهای پوسته‌ای (با خاستگاه سنگهای پلیتی غنی از پلاژیوکلاز) تشکیل شده‌اند. گرانودیوریت‌ها از نوع I با ماهیت کالک‌آلکالن و پرآلومین ضعیف(سن 27± 548 میلیون سال) هستند که بر اساس مطالعات ایزوتوپی (نسبت 87Sr/86Sr بالای 0.705و مقادیر منفی ɛNd) و داده‌های ژئوشیمیایی، حاصل ذوب بخشی پروتولیت پوسته قاره ای زیرین- میانی در نتیجه ضخیم شدگی و کوتاه شدگی ناشی از برخورد قاره- قاره می‌باشند. با توجه به موقعیت جغرافیایی توده‌های گرانیتوئیدی ماهنشان و سن واحدهای تشکیل دهنده آنها به نظر می‌رسد که این سنگ‌ها روی حاشیه فعال قاره‌ای ناشی از همگرایی ایران مرکزی و البرز- آذربایجان با صفحه عربی در طول پرکامبرین شکل گرفته باشند.