سنگ‌شناسی، زمین‌شیمی و محیط تکتونوماگمایی توده‌های نفوذی در منطقه کانه‌زایی مس- مولیبدن- طلای قره‌چیلر (شمال‌خاور خاروانا، آذربایجان شرقی)

Abstract

منطقه کانه‌زایی مس- مولیبدن- طلای قره‌چیلر در داخل باتولیت قره‌داغ و در پهنه کانه‌دار ارسباران واقع شده است. این منطقه بخشی از حاشیه جنوبی قفقاز کوچک می‌باشد. باتولیت قره‌داغ در منطقه کانه‌زایی قره‌چیلر متشکل از گرانودیوریت- کوارتز مونزودیوریت (به‌عنوان فاز اصلی و میزبان کانه-زایی)، دیوریت، استوک‌های کوارتز‌مونزونیتی، آپوفیز‌های گرانیت پورفیری و دایک‌های اسیدی و حدواسط می‌باشد. توده‌های نفوذی مزبور متعلق به ائوسن بالایی- میوسن زیرین می‌باشند. همه فازهای نفوذی یادشده، دارای ماهیت کالک‌آلکالن تا کالک‌آلکالن پتاسیم بالا بوده و در زمره گرانیت‌های نوع I متاآلومین قرار می‌گیرند. آپوفیزها و دایک‌های گرانیت پورفیری و استوک‌های کوارتزمونزونیتی دارای ماهیت آداکیتی بوده و از نوع آداکیت-های غنی از سیلیس محسوب می‌شوند. در نمودارهای عناصر کمیاب خاکی بهنجارشده به کندریت، نمونه‌های گرانودیوریتی- کوارتزمونزودیوریتی دارای الگوی عناصر کمیاب خاکی غنی از LREE و الگوی مسطح عناصر MREE و HREE نسبت به کندریت هستند در حالیکه نمونه‌های گرانیت پورفیری، یک الگوی پرشیب غنی از LREE و فقیر از HREE را نشان می‌دهند. مجموعه اطلاعات حاصل از مطالعات صحرایی، زمین‌شناسی، سنگ-شناختی، زمین‌شیمی و نمودارهای تمایز محیط‌های تکتونوماگمایی بیانگر اینست که فاز گرانودیوریتی- کوارتزمونزودیوریتی در نتیجه فرورانش اقیانوس نئوتتیس به زیر اوراسیا در یک کمان ماگمایی حاشیه فعال قاره‌ای تشکیل شده است. استوک‌های کوارتزمونزونیتی و گرانیت پورفیری نیز مربوط به یک محیط پس از برخورد قاره‌ای بوده و از ذوب بخشی گوشته لیتوسفری متاسوماتیسم‌شده حاصل شده‌اند.