دولومیتی شدن، ریزرخساره ها و تأثیر آنها بر کیفیت مخزنی سازند دالان بالایی در میدان گازی پارس جنوبی

Abstract

این مطالعه با هدف بررسی دلومیتی شدن و تاثیر آن در کیفیت مخزنی نهشته‌های سازند دالان بالایی به سن پرمین- تریاس صورت گرفته است. در این مقطع سازند دالان بالایی دارای توالی از سنگ‌های کربناته و تبخیری به ضخامت 265 متر می‌باشد. براساس بافت‌های رسوبی، مطالعات پتروگرافی و فوناهای موجود، 11 ریزرخساره مختلف کربناته- تبخیری شناسایی شده است. این ریزرخساره‌ها در قالب سه کمربند رخساره ای شامل پهنه جزر و مدی، لاگون و شول کربناته نهشته شده‌اند. بر مبنای مطالعات پتروگرافی چهار نوع دولومیت شامل دولومیکرایت، دولومیکرواسپارایت، دولواسپارایت و سیمان دولومیتی در این نهشته‌ها شناسایی شده است. داده‌های تخلخل و تراوایی در انواع مختلف دولومیت‌ها نشان می دهد که در اغلب دولومیت‌ها میزان تراوایی به طور مستقیم به تخلخل کل بستگی ندارد بلکه به میزان به هم مرتبط بودن حفره‌ها از طریق حفره‌های گلوگاهی بستگی دارد؛ که خود مرتبط با افزایش اندازه بلورهای دولومیت می‌باشد. به طوریکه از مراحل اولیه دولومیتی‌شدن یعنی تشکیل دولومیکرایت‌ها با افزایش درجه دولومیتی شدن یعنی تشکیل دولومیت های نوع دوم و سوم با اندازه بلورهای بزرگتر که در بیشتر موارد از بلورهای مسطح و نیمه مسطح شکل دار و نیمه شکل دار تشکیل شده‌اند، خواص مخزنی ارتقاء چشمگیری داشته است. ولی در نهایت با افزایش هر چه بیشتر دولومیتی شدن و رشد بلورهای دولومیت به سمت یکدیگر و از بین رفتن حفره‌های گلوگاهی و تشکیل سیمان‌های دولومیتی، خواص مخزنی از بین می‌رود. دولومیتی‌شدن باعث بیشترین خواص مخزنی در دولوپکستون‌های دانه افزون دارای دولواسپارایت‌های با بلورهای مسطح شده است.