رتبه بندی مواد معدنی کشور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی

Abstract

ذخایر معدنی ایران، از بهترین برتری‌های بالقوه کشورمان برای رشد متوازن هستند که با سرمایه‌گذاری صحیح در بهره­برداری از این منابع با ارزش، امکان کسب ارزش افزوده مناسب در بخش­های مختلف اقتصادی کشور فراهم می­شود. بنابر­این یکی از ملزومات سیاست‌گذاری مؤثر در بخش معدن، شناسایی مواد معدنی اولویت­دار برای سرمایه‌گذاری­های آینده است. در این مقاله از روش تحلیل سلسله مراتبی که در آن یک مسئله تصمیم‌گیری به سطوح مختلف هدف، معیارها، زیرمعیارها و گزینه‌ها تقسیم می‌شود رتبه‌بندی جامع 33 ماده ‌معدنی و انتخاب گزینه‌های مناسب برای سرمایه­گذاری با در نظر گرفتن 6 معیار اصلی شامل معیارهای اقتصادی و بازار، سرمایه‌گذاری، اشتغال، استراتژیک، فنی، اجتماعی ‌و زیست‌محیطی و 29 زیرمعیار انجام گرفت. برای انجام رتبه­بندی، ابتدا با انجام مصاحبه‌های حضوری از صاحب­نظران بخش معدن کشور، میزان اهمیت هریک از معیارها و زیرمعیارهای یادشده بر مبنای تحلیل سلسله مراتبی تعیین و سپس امتیاز هر یک از مواد معدنی برآورد شد. نتایج، بیانگر آن است که مواد معدنی مس، آهن، فسفات، سرب‌ و روی، زغال و طلا دارای بالاترین اولویت برای سرمایه­گذاری هستند. همچنین بر اساس نظرسنجی انجام شده از صاحب­نظران حوزه­های مختلف فعال در بخش معدن، معیارهای اقتصادی از بالاترین میزان اهمیت و معیارهای اجتماعی و زیست محیطی از کمترین اهمیت برخوردار هستند.