سنگ‌نگاری و ژئوشیمی دولومیت‌های سازند شتری در برش کلمرد، ایران مرکزی

Abstract

توالی‌های کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری به‎طور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و به‎طور عمده شامل دولومیت‌ با ستبرای کل 250 متر به‎صورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میان‌لایه‌های نازک آهکی و ماسه‌سنگی است. سازند شتری به‎طور چیره شامل دولومیت‎های ریز تا درشت‌بلور است. بر پایه شواهد سنگ‎نگاری (اندازه دانه و فابریک) و ژئوشیمیایی (تجزیه‌‌های عنصری Ca, Mg, Na, Sr<strong>, </strong>Fe, Mn)5 نوع مختلف دولومیت در سازند شتری تشخیص داده شده است. دلیل گوناگونی دولومیت‌ها، تأثیر فرایندهای دیاژنزی اولیه و تأخیری است که سبب تغییر ترکیب سیال‎های دولومیت‎ساز و در نتیجه تشکیل انواع دولومیت‌ها شده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‎دهد که دولومیت‌های سازند شتری بیشتر در شرایط احیأ و تحت تأثیر دیاژنز متائوریکی تشکیل شده‎اند. مکانیسم دولومیتی شدن برای دولومیت نوع اول مدل سبخا، دولومیت‌های نوع دوم و سوم مدل پهنه مخلوط و برای دولومیت‌های نوع چهارم و پنجم مدل تدفینی در نظر گرفته شده است.