مطالعه رویداد دگرسانی پیرامون توده نفوذی جنوب بویین‌زهرا

Abstract

منطقه مورد مطالعه بخشی از نوار ماگمایی ارومیه - بزمان در پهنه ساختاری ایران مرکزی است که در جنوب شهر بویین‌زهرا (استان قزوین) واقع شده است. در این ناحیه سنگ‌های آتشفشانی و آذرآواری توسط یک توده نفوذی قطع شده‌اند و در سنگ‏های میزبان و در داخل توده نفوذی، دگرسانی گسترده‌ای رخ داده است. در این مطالعه داده‌های ETM⁺ ماهواره لندست7 به‌منظور بارزسازی نواحی تحت تأثیر دگرسانی استفاده شده است و دگرسانی کلی ناحیه توسط روش‌های رایج ترکیب رنگی (RGB)، نسبت‌گیری باندی و به‌ویژه تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) نقشه‌برداری شدند. هر سه روش برای حصول اطلاعات عمومی دگرسانی از داده‌های تصویری منطقه مؤثر واقع شدند. روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی(PCA) و به‌ویژه تحلیل مؤلفه‌های اصلی انتخابی (تکنیک کروستا)، نتایج بسیار دقیقی ارائه می‌نماید که به‌کمک آن نواحی دگرسان شده رسی و اکسید آهنی، تفکیک شدند. در نواحی به‌شدت دگرسان شده، نتایج حاصل از تحلیل کانی‌شناختی محصولات دگرسانی (به روش XRD)، دو شکل منطقه‌بندی قائم و جانبی را نمایان می‌سازد که در منطقه‌بندی قائم از پایین به‌ بالا، مناطق آرژیلیک پیشرفته، آلونیتی و سیلیسی و در منطقه‌بندی افقی از محل سطوح گسلی به ‌طرف سنگ دیواره، مناطق آرژیلیک پیشرفته و پروپلیتیک شناسایی شد. ترکیب کانی‌شناختی هر منطقه و شکل منطقه‌بندی آنها، نوع دگرسانی در این منطقه را نوع اسیدی سولفاتی معرفی می‌نماید. مطالعه میانبارهای سیال بلورهای کوارتز موجود در رگه‌های کوارتز، حکایت از وجود دو فاز مایع و بخار (LV) را داشته و مطالعه آنها، درصد شوری بین 8/16% تا 2/19 % (NaCl ^wt%) و دمای همگن‌شدگی بین 204 تا 280 درجه سانتی‌گراد را نشان می‌دهد.