بررسی رجحان کنشگری زن در تشکیل خانواده با تأکید بر مفهوم انتخابگری

Abstract

اهمیت خانواده از دیرباز ـ حتی در جوامع لجام‌گسیخته غربی و شرقی ـ امری مهم و بدیهی بوده است، اما به نظر می‌رسد خانوادۀ امروزی دستخوش تغییراتی شده است؛ به‌طوری‌که در خانواده‌های مدرن نقش خانواده‌ها در ازدواج بسیار حداقلی شده است. در خانواده سنتی نیز خانواده‌ها و به‌ویژه پدر بیشترین نقش را داشتند و دختر نقش بسیار کمی ایفا می‌کرد. او باید منتظر خواستگاران می‌ماند و اگر خواستگار مطلوبی نمی‌آمد یا باید خانوادۀ نامطلوب خود را تشکیل می‌داد یا تجرد را برمی‌گزید و در این بین نظر پدر نقش اساسی داشت. بر این اساس، مقاله حاضر به دنبال این پرسش است که آیا کنشگری زن در تشکیل خانواده رجحان دارد یا نه؟. این مقاله با بررسی منابع دینی به «اثبات رجحان انتخاب‌گری زن با کمک‌گرفتن از منابع دینی» می‌پردازد و پس از آن «رجحان انتخاب‌گری زن با استفاده از نظریات علوم اجتماعی» را اثبات می‌کند که عبارتند از: ادله ارتباطی (کنش ارتباطی هابرماس)، عقلی (تلازم حق و تکلیف)، تربیتی (رابطه مربی و متربی) و اقتصادی (نظریه تطبیق) و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که در شرایط امروز جامعه، کنشگری زن در تشکیل خانواده نسبت به روش سنتی و مدرن رجحان دارد. در پایان نیز با بررسی آسیب‌ها، الگوی مطلوب کنشگری زن در تشکیل خانواده را براساس «انتخابگری توسط دختر» و «خواستگاری توسط پسر» پیشنهاد می‌دهد.