بررسی روابط بومیان و نخستین فرنگیان در خلیج فارس

Abstract

خلیج فارس از گذشته‌های بسیار دور تاکنون، به سبب شبکه‌ای درهم تنیده از پیوندهای اقتصادی و اجتماعی، همواره ویژگی خاصی داشته است. بررسی پیشینه روابط ساکنان این منطقه با فرنگیان، افزون بر آنکه بخش قابل توجهی از تاریخ و فرهنگ این آبراه مهم را روشن می‌کند، می‌تواند در تنظیم مناسبات ایرانیان با همسایگان و دیگر ملت‌ها و کشورهای جهان سخت مؤثر باشد. بر این اساس، مقاله حاضر تلاش دارد با تکیه بر اسناد و منابع و نیز روش توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش‌ها پاسخ دهد: 1. آشنایی بومیان خلیج فارس با فرنگیان از چه دوره‌ای آغاز شد؟ 2. تعامل میان بومیان و فرنگیان از کدام منافع مشترک سرچشمه می‌گرفت؟ 3. چه عواملی موجب تضاد و برخورد میان بومیان و فرنگیان شد؟ خاطر نشان می‌شود که پیش از ورود پرتغالی‌ها به عرصۀ تجاری خلیج فارس، همزیستی مسالمت‌آمیزی میان عوامل تجاری و بومیان منطقه جریان داشت، اما این وضعیت به سبب سیاست‌های خشونت‌آمیز و انحصار‌‌طلبانۀ تازه‌واردان مختل شد.