مناسبات سیاسی ایران و ترکیه ( 1304-1297ش./ 1925-1919 م. )

Abstract

<strong>ایران و عثمانی پس از پایان جنگ جهانی اول با مجموعه‌ای از مشکلات داخلی و تهدیدات خارجی دست به گریبان بودند. تصمیم قدرت‌های بین‌المللی برای باز تعریف نقشه سیاسی خاورمیانه و تلاش نمایندگان گروه‌های قومی و مذهبیِ بی دولت برای بهره‌گیری از این فرصت، حکومت‌های ایران و عثمانی را با چالش‌هایی جدی مواجه ساخت. شمال غربی ایران و شرق آناطولی از جمله عرصه‌های بروز این چالش بود. با تحکیم موقعیت ملی‌گرایان ترک در آناطولی، دولتمردان ایران ـ و در رأس آنها احمد قوام ـ درصدد تعامل با حکومت آنکارا برآمدند. در برهه سرنوشت‌ساز سال‌های 1925- 1919 م. که به استقرار حکومت‌های جدید در ایران و ترکیه انجامید، روابط تهران و آنکارا متأثر از مسأله کُرد و همچنین نگرانی ایران از تبلیغات پان‌ترکیستی در ایالت آذربایجان بود. مناسبات ایران و ترکیه در دوران نخست‌وزیری رضاخان و سپس در دوران سلطنت او نیز همچنان متأثر از این مسائل باقی ماند.</strong> <strong> </strong>