مفهوم و جایگاه صلاحدید در حقوق بینالملل

Abstract

یکی از موضوعاتی که در حقوق بین‌الملل پیرامون آن تعیین تکلیف نشده و از نقاط خاکستری حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود، مسئله صلاحدید است. خاکستری بودن صلاحدید در حقوق بین‌الملل، به صاحب حق این امکان را می‌دهد که با اعمال آن، متفاوت از قانون رفتار کند اما در عین حال مسئولیتی نداشته باشد. موضوع صلاحدید در عملکرد شورای امنیت، دولت‌ها و قضات محاکم بین‌المللی از جمله دیوان بین‌المللی دادگستری که مورد مطالعه این مقاله است. در قالب صلاحدید قضایی قابل مشاهده است، اما محدوده و چارچوب آن مشخص نیست. در این مقاله تلاش می‌شود ضمن بیان مفهوم صلاحدید و حوزه‌های قابل اعمال، به تبیین این موضوع بپردازیم که میان استبداد رای و استفاده از اختیار در قالب اصول و دستورالعمل‌ها تفاوت وجود دارد و این اختیارات باید در چارچوبی قانونی اعمال شود. به عبارت دیگر صلاحدید به معنای اعمال سلیقه توسط صاحب حق نیست و قوانین بین‌المللی خود یک راهنمای مشروع برای اعمال این اختیار است. بنابراین در حقوق بین‌الملل برای اعمال صلاحدید در همه حوزه‌ها، محدوده و چارچوب تعیین گردیده است.