بررسی تطبیقی درونمایه ستم‌ستیزی در اشعار پروین اعتصامی و احمد عبدالمعطی حجازی

Abstract

پروین اعتصامی یکی از شاعران پرآوازه شعر معاصر فارسی است که مخالفت با ستم و ستمگران و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان از درونمایه‌های مهم شعر اوست. احمد عبدالمعطی حجازی نیز یکی از پیشگامان شعر معاصر عربی و از شاعران متعهد مصری است که شعرهایش تصویری از درد و اندوه مردم جامعه خود از جمله مبارزه آن‌ها با ظلم است. این پژوهش در تلاش است با تکیه ‌بر شیوه توصیفی- تحلیلی، نمودهای مشترک درونمایۀ ظلم‌ستیزی را میان این دو شاعر مورد پژوهش و واکاوی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد مواردی چون جست‌وجوی اتوپیای تهی از ظلم و بیداد، اعتراض به بی‌عدالتی‌ در توزیع درآمدها و وضع مالیات‌های سنگین، و انتقاد از بی‌مهری در تعامل با یتیمان و کودکان بی‌سرپرست، از جمله نمودهای مشترک ستم‌ستیزی در اشعار دو شاعر است. اما با این ‌وجود، پروین برای بیان انتقادات خود از زبان تمثیل، فابل و بیانی کنایه­وار بهره می­گیرد، اما در شعر حجازی، خبری از تمثیل­های دور از ذهن نیست و او جسورانه و با صراحت کامل به انتقاد از شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه می‌پردازد.