اثر غوطه‌وری در آب خنک بر زمان واماندگی، مقدار لاکتات و شاخص‌های الکترولیتی خون مردان تمرین‌نکرده متعاقب تمرین وامانده‌ساز در گرما

Abstract

هوای گرم و مرطوب، عامل محدودکننده برای فعالیت‌های بلندمدت است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر پیش‌خنک‌سازی (PC) بر زمان واماندگی، سطوح لاکتات و الکترولیت‌های پلاسمای مردان تمرین‌نکرده در گرما بود. آزمودنی‌ها 20 مرد تمرین‌نکرده با دامنۀ سنی 21-19 سال بودند که به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند (10=n). دمای مرکزی، دمای پوست، ضربان قلب، سطوح لاکتات و الکترولیت‌های پلاسما در سه مرحله: پایه، پس از گرم کردن و PC، و بعد از آزمون وامانده‌ساز اندازه‌گیری شد. PC شامل غوطه‌وری در آب خنک (26 درجه) به مدت 10 دقیقه (در دمای محیطی 34-32 درجه) بود. تمرین وامانده‌ساز شامل دویدن (در دمای 33 درجه، رطوبت 50%) روی تردمیل با سرعتkm/h 7 بود که به‌تدریج بهkm/h 10 افزایش یافته و تا رسیدن به واماندگی ادامه می‌یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مرکب (SPANOVA) انجام گرفت و معیار سطح معناداری 05/0≥ P در نظر گرفته شد. یافته‌ها نشان داد که زمان رسیدن به واماندگی در گروه PC طولانی‌تر از گروه کنترل بود (0001/0P<). درجۀ حرارت زیر زبانی (05/0P=) و دمای پوست (0001/0P<) و نیز سطح لاکتات (0001/0P<) در گروه PC پایین‌تر از کنترل بود؛ اما در غلظت سدیم و پتاسیم تفاوتی مشاهده نشد. در نتیجه، PC عملکرد استقامتی در محیط گرم را از طریق بهبود ذخیرۀ گرمایی، کاهش سطوح لاکتات و فشار قلبی-عروقی، افزایش می‌دهد. هوای گرم و مرطوب، عامل محدودکننده برای فعالیت‌های بلندمدت است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثر پیش‌خنک‌سازی (PC) بر زمان واماندگی، سطوح لاکتات و الکترولیت‌های پلاسمای مردان تمرین‌نکرده در گرما بود. آزمودنی‌ها 20 مرد تمرین‌نکرده با دامنۀ سنی 21-19 سال بودند که به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند (10=n). دمای مرکزی، دمای پوست، ضربان قلب، سطوح لاکتات و الکترولیت‌های پلاسما در سه مرحله: پایه، پس از گرم کردن و PC، و بعد از آزمون وامانده‌ساز اندازه‌گیری شد. PC شامل غوطه‌وری در آب خنک (26 درجه) به مدت 10 دقیقه (در دمای محیطی 34-32 درجه) بود. تمرین وامانده‌ساز شامل دویدن (در دمای 33 درجه، رطوبت 50%) روی تردمیل با سرعتkm/h 7 بود که به‌تدریج بهkm/h 10 افزایش یافته و تا رسیدن به واماندگی ادامه می‌یافت. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مرکب (SPANOVA) انجام گرفت و معیار سطح معناداری 05/0≥ P در نظر گرفته شد. یافته‌ها نشان داد که زمان رسیدن به واماندگی در گروه PC طولانی‌تر از گروه کنترل بود (0001/0P<). درجۀ حرارت زیر زبانی (05/0P=) و دمای پوست (0001/0P<) و نیز سطح لاکتات (0001/0P<) در گروه PC پایین‌تر از کنترل بود؛ اما در غلظت سدیم و پتاسیم تفاوتی مشاهده نشد. در نتیجه، PC عملکرد استقامتی در محیط گرم را از طریق بهبود ذخیرۀ گرمایی، کاهش سطوح لاکتات و فشار قلبی-عروقی، افزایش می‌دهد.