مدل‌یابی تاثیر کیفیت فضای بینابینی محیط مسکونی بر شکل‌گیری مکان پایدار (مطالعه موردی: مجتمع مسکونی وحدت بتن شهر جدید صدرا)

Abstract

مطالعه کیفیت محیط ­­های مسکونی ماهیتی پیچیده و چند بعدی دارد. هدف این مطالعه تاثیر کیفیت محیط بر مکان مسکونی پایدار برای کمک به شکل ­گیری مطلوب محیط‌ های مسکونی است. برای رسیدن به این هدف، پرسش اصلی این است که، چه رابطه ‌­‌ای میان مولفه‌ های کیفیت محیط و مکان پایدار در محیط‌ های مسکونی وجود دارد؟ برای پاسخ به پرسش‌ های تحقیق «مدل مفهومی ارتقاء کیفیت محیط» بر اساس مولفه‌ هایی چون مشخصات فردی ساکنان، قابلیت فضاهای بینابینی و کیفیت طراحی و مولفه ­‌های عملکردی، تجربی زیبایی ­شناختی و زیست­ محیطی مکان پایدار تدوین شد. روش تحقیق همبستگی است و گرداوری داده‌ ها با پرسشنامه پیمایشی انجام شده است. مطالعه موردی در مجتمع مسکونی وحدت بتن شهر جدید صدرا با نمونه‌گیری تصادفی آماری و پرسش از 215 نفر از ساکنان بوده است. برای تحلیل داده ­ها از آزمون­ های همبستگی، تحلیل مسیر و AHP فازی استفاده شد. نتایج تحلیل­ نشان داد که بین مولفه ­های مدل مفهومی ارتقاء کیفیت رابطه همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. بیشترین همبستگی بین مکان پایدار با مولفه تجربی زیبایی ‌شناختی در سطح معناداری 880/0 و کمترین همبستگی میان ویژگی‌های فردی ساکنان با مولفه­‌های زیست محیطی در سطح 312/0 برقرار است. همچنین کیفیت محیط بر مکان پایدار اثر مستقیم دارد و مولفه ‌های کیفیت محیط شامل قابلیت فضاهای بینابینی، کیفیت طراحی معماری و مشخصات فردی ساکنان با نقش میانجی کیفیت بر مکان پایدار اثر غیرمستقیم دارند. همچنین کیفیت محیط مسکونی بر مولفه ‌‌های مکان پایدار شامل عملکردی، تجربی-زیبایی شناختی و زیست محیطی با نقش میانجی مکان پایدار اثر غیر­مستقیم دارد. رتبه‌بندی مولفه­‌ های موثر بر کیفیت محیط نیز نشان داد که قابلیت فضاهای بینابینی بیشترین اهمیت را در کیفیت­ بخشی به محیط مسکونی دارد.