تحلیل محتوا و بازنگری مصوبه «طراحی، پایش و اجرای نماهای شهر تهران» با تاکید بر مفاهیم رویه‌ای و محتوایی طراحی شهری

Abstract

تشکیل کمیته ­های نما در مناطق بیست ­و­ دو­گانه شهر تهران، تلنگری بر روند پیوسته­ ی شکل­گیری پوسته­ ی ظاهری شهر زده و بحث­هایی را در خصوص نمای خوب میان مدیران شهری، طراحان، سازندگان و متخصصان ایجاد کرده است. در همین راستا مصوبه­ ی «طراحی، پایش و اجرای نماهای شهر تهران» با هدف ارتقاء هویت سیما و منظر شهری در سال 1397 تصویب شد. پژوهش حاضر با بهره­ گیری از روش تحلیل محتوا و از طریق بررسی اسناد و مطالعات موجود و پیمایش کمّی در مناطق 22گانه در پنج گام: 1) تحلیل محتوای جلسات کمیته­ های نما، 2)یافتن شاخص­های رویه ­ای و محتوایی، 3) مصاحبه­ های عمیق، 4) استخراج پرسشنامه­ های کمّی مجزا، 5) بحث و بررسی در جلسات کانونی متمرکز، به ارزیابی محتوایی و شکلی مصوبه می­پردازد. شاخص­های مرتبط با کیفیت بصری منظر شهری، هویت زمینه ­ای، ارزیابی و پایش، تحقق­ پذیری و فرجام­ خواهی مولفه ­های چارچوب نظری پژوهش را تشکیل می­دهند. پس از به اشباع نظری رسیدن، شاخص­های به دست آمده به پرسشنامه­ های کمّی تبدیل شدند. میزان روایی از موارد ارتباط با موضوع در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و برای سنجش پایایی پرسشنامه نیز از روش برآورد ثبات درونی استفاده شده است. در نهایت، پیشنهادات در قالب طرح­های کوتاه ­مدت (تدوین ضوابط پایه و پشتیبان)، میان­ مدت (اصلاح فرایند صدور پروانه، فرجام­ خواهی، نظارت و پایش) و بلندمدت (ادغام کمیته­ های نما در بدنه ­ی شهرداری) ارائه شدند.