تحلیل عوامل مؤثر بر پایداری همکاری های مرزی؛ نمونه موردی: ایران و اقلیم کردستان عراق

Abstract

همکاری­های مرزی سبب گردهم‌آمدن جوامع دو طرف مرز می­گردد و این عامل می­تواند به‌صورت بالقوه برای تبدیل آنها به جوامعی توسعه‌یافته یاری رساند. هدف تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر تداوم همکاری مرزی بین ایران و اقلیم کردستان است. ازآنجاکه کردها می­توانند در آینده ژئوپلیتیک منطقه اثربخش باشند و به‌عنوان نیرویی برای توازن سیاسی منطقه مورد استفاده قرار گیرند، ضروری است تا به این موضوع توجه شود. روش­شناسی حاکم بر تحقیق حاضر براساس پارادایم اثباتی و برپایه روش کمی بوده و به‌د‌نبال شناخت مهم­ترین عوامل و متغیرهای مؤثر بر تداوم همکاری­های مرزی بین اقلیم کردستان عراق و ایران است. بدین‌منظور، مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تداوم همکاری­های مرزی در 6 بعد (سرزمینی، ژئوپلیتیکی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی و دفاعی ـ نظامی) انتخاب شدند. یافته­های میدانی تحقیق حاضر که برگرفته از نظرات نخبگان و کارشناسان مرتبط با مسائل مرزی بود، نشان داد که که 6 متغیر: پیوستگی طبیعی مرز بین دو کشور، ایدئولوژی­ها و راهبردهای دو کشور هم‌مرز، منابع مشترک مرزی، زبان مشترک بین ساکنین دو سوی مرز، تروریسم بین­المللی و... ازجمله مهم­ترین متغیرهای تأثیرگذار بر پایداری همکاری­های مرزی بین منطقه خودمختار کردستان عراق و ایران محسوب می­شوند. درنهایت می­توان گفت که به‌منظور بهبود وضعیت همکاری بین این دو منطقه ابتدا باید راهبردها و سیاست­هایی متناسب با شرایط هر دو منطقه تدوین نمود تا درنهایت بتوان به پایداری در همکاری­های مرزی و بهبود وضعیت منطقه دست یافت.