بررسی تأثیر جنگلکاری‌های کاج تدا و صنوبر بر برخی خصوصیات خاک‌های جنگلی (مطالعۀ موردی: منطقۀ فیدره لاهیجان)

Abstract

به‌منظور شناخت تأثیر جنگلکاری‌های کاج تدا (<em>Pinus taeda</em>) و صنوبر (<em>Popolus deltoids</em>) روی برخی خصوصیات خاک جنگلی، توده‌های دست‌کاشت این گونه‌ها در منطقۀ فیدرۀ لاهیجان با جنگل طبیعی پهن‌برگ کمتر دست‌خورده بررسی و مقایسه شد. طرح آزمایشی مورد استفاده کاملاً تصادفی با سه تیمار (پوشش گیاهی) و پنج تکرار بود. برای هر تیمار پنج پلات 500 متر مربعی در منطقه انتخاب و در هر پلات نیز پنج درخت به‌طور تصادفی انتخاب و از خاک اطراف آنها از عمق 20-0 سانتی‌متری نمونه‌برداری صورت گرفت. برخی خصوصیات خاک شامل اسیدیته، مقدارهای کربن آلی، فسفر، پتاسیم، کلسیم+منیزیم، بافت خاک، وزن مخصوص ظاهری و تنفس زی‌تودۀ میکروبی اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج، کشت کاج تدا در مقایسه با صنوبر موجب افزایش وزن مخصوص ظاهری خاک و صنوبر‌کاری در مقایسه با دیگر گونه‌های درختی، موجب افزایش معنی‌دار pH و فسفر در دسترس خاک شد. مقدار کاتیون‌های بازی در خاک زیر کشت صنوبر با خاک جنگل طبیعی و مقدار کربن آلی در هر سه نوع پوشش، اختلاف معنی‌داری نداشت. تنفس زی‌تودۀ میکروبی در خاک جنگل‌های طبیعی بیشتر بود که در مقایسه با تیمارهای کاج تدا و صنوبر تفاوت معنی‌داری دارد. در این تحقیق مشاهده شد که درختان صنوبر طی این مدت توانستند تا حدی موجب بهبود شاخص‌های حاصلخیزی خاک شوند.