پویایی فصلی رویش شعاعی بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A. May.) (مطالعة موردی: جنگل‌ آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران، نوشهر- کلیک)

Abstract

زمان آغاز و اتمام رویش قطری در درختان به عوامل ژنتیکی و اقلیمی وابسته است و شدت آن در طول فصل رویش تغییر می‌کند. بررسی دقیق زمان‌بندی تشکیل چوب در یک فصل رویش و پویایی آن، بر دانش ما در مورد نحوة تشکیل چوب گونه‌های مهم جنگلی چون بلوط و عوامل مؤثر بر آن می‌افزاید. در این راستا و به‌منظور درک بهتر فرایند رویش شعاعی بلندمازو (<em>Quercus castaneifolia</em>)، چهار درخت سالم و راستار واقع در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تهران انتخاب شد. در طی دورة رویش سال 1391 هر ماه با استفاده از دستگاه ریز‌نمونه‌بردار (تروفر) نمونه‌های چوبی برای مطالعات میکروسکوپی استخراج شدند. در آزمایشگاه، زمان آغاز و اتمام رویش و مراحل تمایز سلولی و پویایی رشد شعاعی در هر نمونه مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفت. پس از آن و به‌منظور ارائة روند رویش شعاعی به‌صورت روزانه از مدل موجود گومپرتز بهره گرفته شد. تقسیم سلولی در ناحیة کامبیومی در فروردین‌ یعنی در محدودة زمانی پیش از باز شدن جوانه‌های برگ شروع شد و در شهریور به اتمام رسید. همچنین بیشینة نرخ رویش روزانه در همة درختان مورد مطالعه به صورت همزمان در اواخر خرداد و اوایل تیر با حدود 17-15 سلول شمارش‌شده در ناحیة کامبیومی تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بخش عمدة رویش شعاعی بلندمازو در حد فاصل نیمة اردیبهشت تا پایان تیرماه به انجام رسیده است. بنابراین در مطالعات اقلیم‌شناسی درختی و تغییرات اقلیم به این مهم باید توجه ویژه شود.