بررسی تأثیر فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و کروم) بر برخی خصوصیات ریخت‌شناسی ریشة نهال‌های Populus alba L. و Populus nigra L.

Abstract

یکی از عوامل مهم در پالایش موفقیت‌آمیز فلزات سنگین از خاک‌ها توسط گیاهان، ریخت‌شناسی بخش ریشه است که جذب آلاینده از طریق آن صورت می‌گیرد. در پژوهش حاضر، تاثیر آلودگی خاک با فلزات سنگین بر برخی خصوصیات ریخت‌شناسی ریشة دو گونة درختی صنوبر <em>Populus alba</em> L. و <em>Populus nigra</em> L. بررسی شد. طول، قطر، زیست‌تودة ریشه اصلی و زیست‌تودة ریشه جانبی نهال‌های یکساله در خاک‌های آلوده به فلزات سنگین سرب، کادمیوم و کروم (VI) با خاک غیرآلوده مقایسه شد.نتایج نشان داد افزایش غلظت هر سه فلز سنگین در خاک به کاهش صفات ریخت‌شناسی در گونه‌های تحت بررسی منجر شد (01/0 > P). بیشترین کاهش مربوط به تیمار فلز کادمیوم و کمترین کاهش مربوط به تیمار فلز سرب بود. آلودگی کادمیوم در سطح آلودگی150 میلی‌گرم بر کیلوگرم، سبب کاهش 25 و 20 درصدی تولید زیست‌تودة ریشه جانبی به‌ترتیب در گونه‌های <em>P. nigra</em> و <em>P. alba</em> نسبت به تیمار شاهد شد. در بسیاری از صفات بررسی‌شده، گونة <em>P. nigra</em> بردباری بیشتری در برابر آلاینده‌ها از خود نشان داد. به نظر می‌رسد که با افزایش سطوح آلودگی، راهبرد هر دو گونه به‌صورت تمرکز بیشتر بر تولید ریشة اصلی و کاهش تولید ریشه‌های جانبی است که می‌تواند راهکاری بنیادین در افزایش بردباری باشد.