تهیۀ نقشۀ تیپ‌های جنگلی طرح جنگلداری زیارت گرگان با استفاده از روش‌های پارامتریک و ناپارامتریک

Abstract

با توجه به اثرهای متقابل گونه‌های درختی و عوامل محیطی بر یکدیگر، توصیف و تحلیل تیپ‌های جنگلی ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر تهیۀ نقشۀ تیپ‌های جنگلی با استفاده از روش‌های پارامتریک و ناپارامتریک است. برای این منظور سری هشت طرح جنگلداری زیارت استان گلستان به مساحت 3388 هکتار در نظر گرفته شد. سپس مشخصات تمام درختان زندۀ سرپا شامل گونه، قطر برابرسینۀ (سانتی‌متر) بیشتر از 5/12 سانتی‌متر و ارتفاع کامل (متر) در قطعات نمونه دایره‌ای 1000 متر مربعی با استفاده از روش آماربرداری منظم- تصادفی به ابعاد 200×150 متر اندازه‌گیری و ثبت شد. تعداد کل قطعات نمونه 556 بود. سپس با توجه به درصد آمیختگی درختان در هر قطعه نمونه تیپ‌‌های جنگلی مشخص شد. در نهایت با استفاده از پارامترهای فیزیوگرافی (ارتفاع ازسطح دریا، شیب و جهت دامنه) و اقلیمی (میانگین بارندگی، تبخیر و دمای سالیانه) با روش‌های پارامتریک (رگرسیون لجستیک) و ناپارامتریک (شبکۀ عصبی)، نقشۀ تیپ‌های جنگلی مشخص شد. نتایج نشان داد که در الگوریتم‌های رگرسیون لجستیک و شبکۀ عصبی مصنوعی بیشترین مساحت منطقه به‌ترتیب مربوط به تیپ‌های راش- ممرز به‌همراه انجیلی ( 32/23 درصد) و تیپ راش‌- ممرز (69/24درصد) است. در هر دو روش، عامل ارتفاع به‌عنوان عامل فیزیوگرافی و عامل بارندگی به‌عنوان عامل اقلیمی دارای تأثیر بیشتری در پراکنش تیپ‌های گیاهی بودند. هر دو الگوریتم رگرسیون لجستیک و شبکۀ عصبی مصنوعی نتایج مقبولی را با توجه به محدودیت‌ متغیرهای ورودی و پیچیدگی اکوسیستم جنگل ارائه دادند، اما در کل روش شبکۀ عصبی دارای برتری نسبی به رگرسیون لجستیک بود، اما استفاده از هر دو الگوریتم در مطالعات پراکنش تیپ‌های جنگلی توصیه می‌شود.