تاثیر تنش خشکی خاک بر روابط آبی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.)

Abstract

اکالیپتوس (<em>E</em>.<em> camaldulensis</em> Dehnh.) از گونه‌های مهم کاشت‌شده در ایران بوده که سطح قابل توجهی از جنگل‌های دست‌کاشت را به خود اختصاص داده است. گونه‌ای تند‌رشد و دارای مقاومت بالا نسبت به شرایط نامناسب محیطی است. با این وجود کمبود آب در خاک می‌تواند بر کمیت و کیفیت رشد گیاه تاثیرگذار باشد. به‌منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر روابط آبی آن، آزمایشی با استفاده از لایسیمتر‌‌های وزنی و زهکش‌دار در شرایط طبیعی و در ایستگاه تحقیقات بیابان‌زدایی شهید صدوقی یزد به‌مدت سه سال به‌اجرا درآمد. آزمایش با سه تیمار 100درصد (شاهد)، 70 درصد (تنش متوسط) و 40درصد (تنش شدید) ظرفیت زراعی در قالب طرح پایۀ کاملاً تصادفی و در سه تکرار اجرا شد. نتایج بررسی‌های به‌عمل‌آمده نشان داد که رفتارهای فیزیولوژیکی گیاه شامل پتانسیل آب، گنجایش نسبی آب (RWC) و میزان قند‌های محلول در برگ، تحت تاثیر میزان دسترسی گیاه به آب قرار گرفتند. همچنین افزایش مقدار رطوبت خاک تاثیری بر مقدار قند‌های محلول در ریشه و مقدار پرولین برگ نداشت (05/<em>0</em><em>P<</em>). با افزایش مقدار رطوبت خاک، گنجایش نسبی آب افزایش یافت (001/0<em>P</em><). افزایش رطوبت خاک موجب کاهش پتانسیل آب (001/0<em>P</em><) و مقدار قندهای محلول در برگ (001/0<em>P</em><) شد. نتایج مذکور بیانگر واکنش گیاه به تنش خشکی از طریق تطابق اسمزی با افزایش مقدار قندهای محلول در برگ‌ها و در نتیجه افزایش پتانسیل آب و جذب آب بیشتر از خاک است، هرچند این توانایی کم است. با این شرایط این گیاه را نمی‌توان جزء گیاهان مقاوم به خشکی قلمداد کرد.