مقایسۀ روش‌های مستقیم رسته‌بندی در تجزیه‌و‌تحلیل رستنی‌ها

Abstract

این تحقیق در دو پارسل سری جمند گلبند واقع در نوشهر مازندران انجام گرفت. هدف این مطالعه، مقایسۀ روش‌های آنالیز گرادیان مستقیم در تجزیه‌وتحلیل پوشش گیاهی به‌منظور کاربرد در مطالعات بعدی اکولوژیک و تغییرات پوشش گیاهی بوده است. بدین منظور، از روش نمونه‌برداری منظم تصادفی با ابعاد شبکۀ 200×100 متری برای انتخاب محل قطعات نمونه استفاده شد. برای بررسی پوشش درختی، درختچه‌ای و پوشش‌علفی قطعات نمونۀ 400 متر مربعی و 100 متر مربعی پیاده شد. نوع و درصد پوشش گونه‌های گیاهی نیز براساس مقیاس براون بلانکه ثبت شد. سپس دو روش رسته‌بندی آنالیز تطبیقی متعارفی (CCA) و آنالیز کاهشی (RDA) براساس معیارهای طول‌گرادیان، Kaiser-Guttman، مقدار ویژۀ بیش از چهاردهم، درصد مقدار ویژه و آنالیز Procrustean برای ارائۀ مناسب‌ترین روش تجزیه‌و‌تحلیل پوشش گیاهی ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی بین روش‌های رسته‌بندی معنی‌دار است. همچنین اندازۀ مقدار ویژه در محور اول و دوم هر دو آنالیز بیش از متوسط مقادیر ویژۀ تمامی محورهاست، درصد مقدار ویژۀ آنالیزکاهشی در مجموع دو محور بیشتر از آنالیز تطبیقی متعارفی است. مقدار ویژه در دو محور اول دو آنالیز مذکور بیش از چهاردهم نیست، معیار طول گرادیان روش رسته‌بندی خطی را پیشنهاد کرد. اگرچه همبستگی بین دو روش معنی‌دار است، به‌دلیل تناسب زیاد بین دو روش استفاده از آنالیز تطبیقی تفاوت چشمگیری در ارائۀ طول گرادیان محیطی ایجاد نمی‌کند؛ اما با توجه به خطی بودن طول گرادیان محیطی و زیاد بودن درصد مقدار ویژۀ دو محور اول، اگر تغییرپذیری طول گرادیان در مجموعۀ داده‌ها کم باشد، استفاده از آنالیز کاهشی به‌دلیل ماهیت خطی این روش توصیه می‌شود.