تغییرات فصلی جمعیت کرم سفید ریشة Melolontha kraatzi persica R. در جنگل طبیعی و جنگلکاری‌های منطقة نکا

Abstract

کرم سفید ریشة درختان (<em>Melolontha kraatzi persica </em>R.) در وضعیت طغیان یکی از آفت‌های مهم نهالستان‌ها و عرصه‌های جنگلی است. بررسی شرایط زیست طبیعی این کرم با اهمیت خاکزی، در حفظ بهداشت جنگل و اجرای مناسب عملیات پرورشی اهمیت دارد. این تحقیق به‌منظور بررسی تراکم جمعیت کرم‌های سفید ریشه در جنگلکاری‌های بلوط، افرا، توسکا، زربین و جنگل‌های مخروبة مجاور انجام گرفت. ابتدا در هر تیمار، یک قطعة یک هکتاری و شامل ده قطعة 100 مترمربعی به‌صورت منظم تصادفی انتخاب شد. در هر فصل،‏ بیست نمونه و در طول یک سال 400 نمونه برداشت شد. ده نمونة هر عرصه شامل برداشت خاک از سطح یک مترمربع و در عمق 30 سانتی‌متر بود. کرم‌های سفید ریشة بالغ با روش دستچین جمع‌آوری شد. جداسازی کرم‌های سفید ریشة نوزاد نیز از ده نمونه دیگر و با استفاده از قیف‌های برلیزی انجام پذیرفت. میانگین سالانة فراوانی کرم سفید ریشه در جنگلکاری زربین و افرا‏، به‌ترتیب، کمترین و بیشترین مقدار را داشت و در بین دیگر تیمارها اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. البته تراکم کرم سفید ریشة درختان در این مناطق از نظر شدت خسارت وارد بر توده‌ها اهمیت چندانی نداشت. تجزیه‌وتحلیل مؤلفه‌های اصلی نیز نشان داد که تغییرات فصلی جمعیت کرم سفید ریشه درختان در تیمارهای مختلف، تحت تأثیر متغیرهای بارندگی، شدت نور نسبی (به‌عنوان یک شاخص برای دمای خاک)، رطوبت خاک و مقدار متوسط فراوانی‌های سوسک‌های بالغ کرم ریشه، درختان و پوشش گیاهی در سطح قطعه است.