اثر کاهش رطوبت و دما بر ذخیره¬سازی بذر گیلاس وحشی (Prunus avium)

Abstract

در این تحقیق به‌منظور بررسی شرایط مناسب دمایی و تأثیر کاهش رطوبت بر قدرت زنده‌مانی بذر گیلاس وحشی در طول مدت ذخیره‌سازی، جمع‌آوری بذر از منطقۀ علی‌آباد کتول واقع در جنگل‌های استان گلستان انجام گرفت. پس از تعیین خصوصیات اولیۀ بذر، در ظروف در بستۀ عایق، ذخیره‌سازی آن با محتوی رطوبتی 5/11 درصد (رطوبت اولیه) و 5 درصد در شرایط دمایی 4 و 25 درجۀ سانتی‌گراد (یخچال) صورت گرفت. بعد از ذخیره‌سازی، در هر یک از فواصل زمانی سه ماهه (تا 12 ماه) زنده‌مانی بذرها با استفاده از محلول 1/0 درصد تترازولیوم تعیین شد. نتایج هر دورۀ سه ماهه نشان داد که با نگهداری بذر در دمای 4 درجه، کاهش رطوبت تأثیر معنی‌داری بر زنده‌مانی بذرها نداشت. بذرهای با رطوبت اولیۀ 5/11درصد، نگهداری‌شده در دمای 25 درجه، با افزایش زمان افت زنده‌مانی شدیدی نشان دادند به‌طوری‌که بعد از 12 ماه فاقد زنده‌مانی بودند. در مجموع، بعد از یک‌سال ذخیره‌سازی، هم بذرهایی که رطوبتشان به 5 درصد کاهش داده شده بود و هم بذرهای شاهد (واجد رطوبت اولیه)، در شرایط نگهداری محیط 4 درجه نزدیک به 90 درصد زنده‌مانی نشان دادند. از نتایج این تحقیق می‌توان استنتاج کرد که شرایط بهینه برای ذخیره‌سازی بذرها با رطوبت پایین گیلاس وحشی (کمتر از 5/11 درصد) نگهداری آن در شرایط دمایی 4 درجه (یخچال) است.