بررسی مقدار زیتوده و ارتباط آن با عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگل‌های شاخه‌زاد بلوط (مطالعۀ موردی جنگل¬های منطقۀ اندبیل خلخال)

Abstract

به‌منظور بررسی مقدار زیتوده در جنگل‌های شاخه‌زاد بلوط، پژوهشی در منطقۀ جنگلی شاخه‌زاد اوری در شمال شرقی خلخال در مساحتی حدود 278 هکتار به انجام رسید. پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع و تراکم تاج پوشش، تعداد واحدهای همگن و مساحت آن‌ها تعیین شد. 63 جست‌گروه اوری با توجه به شرایط محیطی و تیپولوژی توده به‌عنوان نمونه انتخاب و برداشت شد. پس از کف‌بر کردن نمونه‌ها، ریشه‌ها نیز جمع‌آوری شدند. وزن تر اندام‌ها به‌طور جداگانه توزین و برای تعیین وزن خشک و زیتوده، اندام‌ها به کورۀ چوب‌خشک‌کنی منتقل شدند. برای محاسبۀ وزن لاشریزه از زیر پایه‌های برداشت‌شده در سطحی معادل 400 سانتی‌متر مربع لاشریزه‌های موجود جمع‌آوری و وزن شدند. برای تعیین ویژگی‌های خاک و بررسی ارتباط آن با مقدار بیوماس، نمونه‌هایی از عمق 0 تا 10 و 10 تا 30 سانتی‌متری تهیه شد. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیوماس اندام‌های مختلف اوری در توده مورد بررسی در طول دورۀ رشد (14 سال) به‌طور متوسط 4_/23 تن در هکتار بوده که از این مقدار 2_/65 درصد در اندام‌های هوایی، 2_/29 درصد در اندام‌های زیرزمینی و 6_/5 درصد مربوط به لاشریزه است.نتایج نشان می‌دهد که سطح مقطع و قطر برابر سینه با ضریب همبستگی 77_/0 و 65_/0 بیشترین همبستگی را با بیوماس اندام هوایی دارند. همچنین از بین شرایط محیطی رویشگاه، ارتفاع از سطح دریا و درصد تراکم تاج پوشش رابطۀ معنی‌داری با مقدار بیوماس دارند.