اثر چینش باد در سطح زمین و وردایست بر ناپایداری کژفشار

Abstract

با فرض یکنواختی تاوایی پتانسیلی زمین‌گرد،‌ چینش باد روی مرز زیرین (سطح زمین) و مرز زبرین (وردایست) به‌منزلة عوامل رخداد ناپایداری جریان‌های جوّی به‌دست می‌آیند. در مدل‌های کلاسیک ناپایداری کژفشار (مدل‌های چارنی و ایدی) چینش باد با ارتفاع ثابت در نظر گرفته می‌شود و ازاین‌‌رو نقش نایکسانی چینش باد روی سطح زمین و سطح وردایست عاملی مهم برای رشد امواج جوّی در نظر گرفته نمی‌شود. در حالت تاوایی یکنواخت، طبق قضیه چارنی-استرن–پدلاسکی شرط لازم برای ناپایداری، هم‌علامت بودن چینش باد روی مرزهای زیرین و زبرین است. در پژوهش حاضر نشان داده می‌شود که نسبت چینش باد در مرزهای زیرین و زبرین در رخداد ناپایداری موثر است و چنانچه این نسبت از مقداری آستانه‌ای کمتر و از مقداری حدی بیشتر شود، امواج جوّی پایدار باقی می مانند و رشد نمی‌کنند.<br /> براساس مدل ایدی طول موج‌های کوچک‌تر از 4/2 برابر شعاع دگرشکلی راسبی پایدارند ولی در پژوهش حاضر روشن می‌شود که در این حالت نیز امواج، به شرط آنکه چینش باد در وردایست کوچک‌تر از چینش باد روی سطح زمین شود، رشد می‌کنند.<br /> <strong> </strong><br />