استفاده از متغیر کمکی ضریب سولفیدی به‌منظور بهبود نتایج برآورد مس با کوکریجینگ هم‌مختصات و کریجینگ با روند بیرونی

Abstract

طرح‌­های معدنی اغلب با عدم قطعیت و مخاطره همراه هستند و هدف مدل‌سازی، برآورد ذخیره، کاهش واریانس برآورد و عدم قطعیت به‌‌منظور کاهش مخاطره تصمیم‌گیری است. از سوی دیگر یکی از راه‌های کاهش واریانس برآورد، اجرای حفاری­های گسترده و پُر­هزینه در منطقه است. از دیگر روش­های کاهش واریانس برآورد که با صرف هزینه کمتر قابل اجرا است، روش­های زمین­آماری چندمتغیره است. در این تحقیق از روش­های کوکریجینگ هم‌مختصات و کریجینگ با روند بیرونی که می‌‌توانند با استفاده از متغیر کمکی (در اینجا ضریب سولفیدی) به بهبود نتایج کمک کنند، به‌‌منظور برآورد متغیر عیار مس معرفی می­شوند. منطقه مورد بررسی در یکی از مناطق پتانسیل­دار مس، واقع در استان کرمان است. برای برآورد چگونگی توزیع عیار مس در منطقه، از داده­های ضریب سولفیدی استفاده شد، زیرا نسبت به حفاری­های صورت‌پذیرفته پوشش بیشتری در منطقه دارد و با هزینه کمتری نیز همراه است. در اجرای روش کوکریجینگ هم‌مختصات فقط داده‌های ثانویه هم‌مختصات با محل برآورد متغیر اولیه در نظر گرفته می‌شوند. نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از این دو روش، نسبت به روش کریجینگ معمولی که از متغیر ثانویه استفاده نمی­کند، کیفیت نتایج توزیع مس را بهبود می‌دهد. اعتبارسنجی نتایج با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی صورت گرفت. براساس معیارهای میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، ریشه دوم میانگین مربع خطا (RMSE) و ضریب همبستگی مقادیر مشاهده­ای و واقعی (R)، روش­های کریجینگ با روند بیرونی و کوکریجینگ هم‌مختصات، نتایج بهتری را آشکار ساختند.