بررسی برخی از فراسنجه‌های زیستی ماهی گوازیم دم‌ رشته‌ای (Nemipterus japonicus) در سواحل خلیج فارس (استان بوشهر)

Abstract

ماهی گوازیم دم رشته ای (<em>Nemipterus japonicus</em>) یکی از گونه­های مهم تجاری ماهیان در آبهای خلیج فارس می­باشد. پاره‌ای از مهمترین ویژگی‌های جنسی و تغذیه‌ای ماهی گوازیم دم رشته ای صید شده از آب‌های سواحل خلیج فارس (استان بوشهر) از شهریور 1391 تا شهریور‌ماه 1392 مورد بررسی قرار گرفت. از 315 ماهی مورد بررسی تعداد 101 عدد نر، 184 عدد ماده و 30 عدد از آنها به علت نارس بودن، جنسیت نامشخص داشتند. دامنه طولی (TL) آنها از 20 تا 36 سانتی­متر با میانگین (±انحراف معیار) 9/215/28 سانتی­متر­ برای ماده‌ها و 6/20 تا 40 سانتی­متر با میانگین (±انحراف معیار) 1/448/31 سانتی­متر برای نرها تعیین شد. همچنین حداقل و حداکثر طول مشاهده شده به ترتیب 20 (ماده) و 40 (نر) سانتی­متر ثبت شد. وزن ماده‌ها از 98 تا 303 گرم با میانگین (±انحراف معیار) 8/306/172 گرم و نرها از 100 تا 380 گرم با میانگین (±انحراف معیار) 76/721/242 گرم بود. میانگین ضریب چاقی برای نرها 07/0±80/1 و برای ماده‌ها 09/0±86/1 محاسبه شد. میانگین طول نسبی روده برای تمام نمونه‌ها 91/0 بود. شدت تغذیه با اندازه‌گیری شاخص معدی در ماه‌های مختلف نمونه‌برداری محاسبه شد. بیش‌ترین تعداد معد‌ه‌های پر با میزان 85% در مرداد ماه و کم‌ترین تعداد با میزان 12/28% در فروردین ماه مشاهده شد.از مجموع 315 معده مورد بررسی، تعداد 122 عدد خالی و 193 عدد پر تشخیص داده شدند. در میان معده‌های پر بررسی شده، خرچنگ با 56 درصد بیشترین میزان را در رژیم غذایی این ماهی داشت، در حالیکه ماهی (27 درصد)، میگو (17 درصد)، پلی­کت (8 درصد)، ماهی مرکب (4 درصد)، لابستر (2 درصد) و هشت پا (1 درصد) سایر طعمه­های غذایی این ماهی را تشکیل می­دادند. تغییرات شاخص گنادی (GSI) در طول دوره نمونه‌برداری ماهیان ماده از بهمن تا فروردین روند صعودی و پس از آن روند نزولی نشان داد. تغییرات شاخص کبدی (HSI) ماهیان گوازیم دم رشته ای نر و ماده با یکدیگر مشابه و با تغییرات GSI در ماهیان نر و ماده نیز منطبق بودند. نتایج حاصل نشان داد که این ماهی دارای شدت تغذیه نسبتاً پرخور بوده و سخت­پوستان غذای اصلی و ماهی و نرمتنان غذای فرعی این آبزی را تشکیل می­دهند.