اثر مدیریت مصرف کود‌های زیستی و شیمیایی‌بر صفات مورفولوژیکی و عملکرد ذرت دانه‌ای (Zea mays L.) در رامهرمز

Abstract

به‌منظور ارزیابی اثر کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی-دامی و زیستی بر عملکرد ذرت (سینگل کراس 703)، این آزمایش به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان سال 1395 در شهرستان رامهرمز اجرا‌ شد. کرت‌های اصلی در چهار سطح مصرف کود شیمیایی (100، 50 و 25 درصد مصرف توصیه‌شده NPK و عدم مصرف کود شیمیایی (مصرف کود دامی)) و کرت‌های فرعی در سه سطح عدم تلقیح بذر؛ تلقیح بذر با کود‌های زیستی حاوی باکتری‌های محرک رشد و حل‌کننده فسفات و پتاسیم (ازتوبارور+فسفاته‌بارور+پتابارور) و تلقیح بذر با کودهای زیستی مذکور+قارچ آسپرژیلوس بود. بیشترین عملکرد دانه به سطح تیماری 100 درصد مصرف NPK تعلق داشت، ولی بین دو سطح 100 و 50 درصد مصرف NPK ازلحاظ تعداد برگ در بوته، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف در بلال، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه تفاوت معنی‌داری نبود. اثر کود زیستی بر عملکرد دانه و اجزای آن معنی‌دار بود و بین دو سطح تلقیح بذر با کودهای زیستی حاوی باکتری و تلقیح بذر با کودهای زیستی حاوی باکتری+قارچ آسپرژیلوس تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. در شرایط عدم تلقیح بذر، با کاهش 50 درصدی مصرف NPK، عملکرد دانه در حدود 24 درصد کاهش یافت، درحالی‌که با تلقیح بذر با کودهای زیستی حاوی باکتری و کاهش 50 درصدی مصرف NPK، کاهش عملکرد دانه نسبت به مصرف 100 درصد NPK بدون تلقیح بذر، حدود 12 درصد بود. ازاین‌رو، تلقیح توأم بذر با کودهای زیستی ازتوبارور، فسفاته‌بارور و پتابارور در تلفیق با مصرف 50 درصد توصیه‌شده کود شیمیایی NPK به دلیل کاهش هزینه نهاده‌های شیمیایی و جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی در زراعت ذرت در منطقه رامهرمز مناسب‌ به نظر می‌رسد.