پس از کشف آثار دستکند در ایران در چند دهۀ‌ اخیر، ماهیت و کاربری این آثار همواره مورد بحث بوده است. ردپای بسیار کم‌رنگ و مبهم از عصر پدید آمدن این آثار به‌جای مانده، از آن‌روی امکان گاهنگاری و کاربری دقیق و مطلق برای پژوهشگران ...

«نماد‌شناسی» کوششی برای آگاهی‌یافتن از رمز و رازهایی است که معمولاً به‌صورت شکل، اشاره، علامت به تصویر کشیده شده‌اند و ترکیب مفهمومی چندگانه را به‌همراه دارد؛ درواقع «نماد» زبان پنهان و نشانه‌های متنوع از: نجوم، مذهب، طلسم ...

پس از کشته‌شدن «احمدبن‌اسماعیل» (295-301 ه‍.ق.)، هم‌زمان «اسحاق‌بن‌احمد»، بزرگ خاندان «سامانی» و «نصربن‌احمد» (301-331 ه‍.ق.)، فرزند خردسال «امیراحمد» به ادعای امارت برخاستند که درنهایت به نزاع و پیروزی نصر خردسال انجامید. ...

سیمره/ صیمره، یکی از شهری مهم ناحیۀ غربی ایران در سده‌های آغازین دوران اسلامی است که متون تاریخی به موقعیت آن در منطقۀ جبال و در حدفاصل خوزستان و کوهستان زاگرس اشاره کرده‌اند. این شهر پس از یک دوره حیات کوتاه‌مدت اما پررونق، ...

بناهای مذهبی از دوران باستان تاکنون نقش مهمی در تشکیل عناصر ساختار فضایی شهر و روستاها ایفا نموده‌اند. کاوش‌های باستان‌شناسی و شواهد موجود تاریخی نشان می‌دهند، اماکن مذهبی در دوره‌های تاریخی -به‌ویژه ساسانی- یکی از مراکز ...

در متون میخی دورۀ سارگون دوم، چند‌بار به جای‌نام «کارالا/کارالی/کارالو»، به‌عنوان سرزمینی که در برابر سپاه متجاوز آشوری مقاومت کرده، اشاره شده است. تاکنون پژوهشگران برای مکان‌یابی این جای‌نام، چندین گزینۀ مختلف، به‌ویژه ...

از آنجا که عصر آهن، نقطۀ تلاقی بین دوران پیش‌ازتاریخ و تاریخی ایران به‌حساب می‌آید، از منظر باستان‌شناسی دارای اهمیت بسزایی است. از مهم‌ترین یافته‌ها و بحث‌های عصر آهن، سفال خاکستری و مسأله پیدایش و چگونگی انتشار آن در ...

شهرسوخته مربوط به هزارۀ سوم پیش‌ازمیلاد، همواره موردتوجه باستان‌شناسان بوده و تاکنون پژوهش‌های زیادی درخصوص این محوطه صورت گرفته است. اشیاء مکشوف از این محوطۀ عصر مفرغی بیشتر از خود محوطه برای پژوهشگران دارای اهمیت است، ...

محوطۀ باستانی خُلَه‌کوه به‌سبب داشتن موقعیتی ویژه در بافت شهری تاکستان، مورد تخریب و تعارض قرار گرفته است. امروزه از وسعت 7 هکتاری محوطه، فقط 3.5 هکتار باقی‌مانده است. طی برنامه‌های عمرانی دهۀ 1390 ه‍.ش.، تصمیم بر آن بود ...

در این مقاله آگاهی‌هایی کلی در مورد گونه‌شناسیِ انواع محوطه‌های باستانیِ منطقۀ کُهگیلویه ارائه شده که در نتیجۀ فصل‌های دوم و سوم بررسی‌های باستان‌شناختی این منطقه شناسایی شده‌اند. این بررسی‌ها در محدوده‌ای به‌وسعت حدود ...