مسوولیت قانونی بازرسان شرکت‌های سهامی در نظام حقوقی ایران و کامن لا با تاکید بر شرکت های سهامی زیرمجموعه بنیاد تعاون ناجا

Abstract

یکی از مسایل مهمی که همواره در مورد شرکت­های سهامی مطرح می­شودT موضوع مسوولیت مدنی آنهاست. این مسوولیت در برخی موارد ناظر بر رفتار شخص حقوقی شرکت و در برخی موارد ناظر بر رفتار ارکان ان مانند بازرسان است و ازانجا که شرکت های سهامی از جمله شرکت های مهمی هستند که در مجموعه ناجا )و البته زیرنظر بنیاد تعاون ناجا (فعالیت می کنند، بنابراین بررسی وظایف قانونی و مسئولیت مدنی انان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مقاله کنونی که به مطالعه تطبیقی مسوولیت مدنی بازرسان و حسابرسان شرکت‌های سهامی در این دو نظام با ابتنای بر مطالعات کتابخانه­ای (شامل اسناد، کتاب­ها، مقاله­ها و پایان­نامه­ها و قوانین) پرداخته است، ابتدا مفهوم و جایگاه «بازرس» شرکت سهامی در نظام حقوقی ایران را در کنار مفهوم و جایگاه «حسابرس» شرکت سهامی در نظام حقوقی آمریکا و انگلستان تبیین نموده و پس از آن مصادیق رفتارهای مسوولیت­آور و حدود مسوولیت بازرسان را بیان کرده تا از این طریق بتواند مسولیت قانونی بازرسان در شرکت های زیرمجموعه ناجا را تبیین نماید. علت بررسی نظام حقوقی کامن لا نیز تاثیری است که این نظام حقوقی بر نظام قانونگذاری ما داشته است. نتایج تحقیق، دلالت بر این دارد از یک سو در هر دو نظام حقوقی، قصور در رسیدگی به حساب­ها، عدم اعلام تخلف یا جرم و افشای اسرار تجاری شرکت، مهمترین مصادیق رفتارهایی هستند که موجب پیدایش مسوولیت مدنی بازرسان شرکت می­شوند و از دیگر سو، این مسوولیت علاوه بر اینکه در برابر شخص حقوقی شرکت و اشخاص ثالث است در برابر سهامداران نیز وجود خواهد داشت.