بررسی نقش تغییر کاربری اراضی در کیفیت منابع آب زیرزمینی و ارتباط آن با توان اکولوژیکی با استفاده از سنجش از دور و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی

Abstract

تغییر کاربری اراضی با تغییر در میزان تولید، نوع پسماندها و ضایعات، سبب تغییر در نوع، میزان آلودگی و در نتیجه تغییر در کیفیت آب<br />زیرزمینی میشود. در این مقاله، با دیدگاه نوینی به بررسی رابطه تغییر کاربری اراضی با تغییرات کیفی منابع آب زیرزمینی پرداخته میشود.<br />در این راستا، با انتخاب آبخوان کرج به عنوان مطالعه موردی، اطلاعات کاربری اراضی و کیفیت آب زیرزمینی منطقه برای سه دوره<br />سالهای 1331 ،1301و ،1331با استفاده از روشهای سنجش از دور و قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.<br />نتایج این بررسی تغییرات بارزی را در مساحت کاربری اراضی نشان داد. بهطوریکه، کاربری مسکونی- صنعتی طی این سه دوره افزایش<br />4/1برابری داشته است. در ادامه، نقشههای پهنهبندی شاخصهای کیفی آب زیرزمینی منطقه تهیه و میزان توزیع کاربریهای مختلف در<br />پهنههای کیفی آب زیرزمینی مشخص شد. ایجاد روابط رگرسیونی بین کاربریها و شاخصهای کیفی منابع آب زیرزمینی، معنیدار بودن<br />رابطه بین کاربری مسکونی- صنعتی با میزان کلراید و مجموع مواد جامد محلول ) (TDSآب زیرزمینی منطقه را نشان داد. در مرحله بعد،<br />به منظور بررسی انطباق یا عدم انطباق کاربری اراضی سال 1331با توان بالقوه منطقه، توان اکولوژیکی محدوده مورد نظر ارزیابی قرار<br />گرفت و نقشه توان بالقوه سرزمین تهیه شد. تطبیق نقشه کاربری اراضی سال 1331و نقشه توان سرزمین مبین عدم انطباق توسعه<br />کاربریها با توان بالقوه سرزمین در بسیاری از نقاط است. بنابراین، میتوان افزایش غلظت شاخصهای کیفی آب زیرزمینی را نتیجه عدم<br />توجه به توان بالقوه سرزمین در توسعه کاربری های منطقه دانست.