برآورد میزان تمایل به پرداخت مصرف کنندگان به منظور بهره مندی از محصولات ارگانیک: کاربرد روش دو مرحله ای هکمن (نمونه پژوهشی: خیار ارگانیک استان مازندران)

Abstract

با توجه به اهمیت و رونق بازارهای جهانی محصولات ارگانیک، توجه به کشت و توسعه ی بازارهای این محصولات از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه که به صورت موردی بر روی بازار محصول خیار ارگانیک انجام شده است، تعداد 308 پرسشنامه از ساکنان شهرستان های استان مازندران و بصورت نمونه گیری تصادفی در سال 1390 جمع آوری شد. به منظور دست یابی به نتایج مورد نظر در این مطالعه از الگوی توبیت و روش دو مرحله ای هکمن استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مصرف کنندگان طبقات مختلف تمایل به پرداختی، حدود 5/2276 ریال بیشتر از خیار غیرارگانیک داشته اند. آثار هر یک از متغیرهای جنسیت، سن، درآمد خانوار، میزان مصرف ماهانه خیار، آشنایی با محصولات ارگانیک بر میزان تمایل پرداخت افراد تأثیر معنی داری داشته اند، به گونه ای که غیر از متغیرهای جنسیت که رابطه منفی با تمایل به پرداخت بیشتر برای محصولات ارگانیک دارد، سایر متغیرها با احتمال پذیرش مبلغ پیشنهادی رابطه مثبت دارند. به منظور توسعه بازار محصولات ارگانیک توصیه می شود که تفکیک بازار در این نوع محصولات صورت گرفته و بازار این محصولات به طور جداگانه برای استفاده مصرف کنندگان محصولات ارگانیک در نظر گرفته شود. همچنین، با توجه به میزان اثر هر یک از متغیرهای مورد بررسی و با توجه به این که تولیدکنندگان این محصولات، روستانشینان می باشند؛ بهبود توزیع درآمد و سیاست های ترویجی و آموزشی در افزایش مصرف و تمایل پرداخت افراد و در نهایت بهبود رفاه روستانشینان مؤثر خواهد بود.